metafoor » beeldspraak » overdrachtelijk (–heid)
Artikelen
  • 1957-03-02Proza [*]
  • 1957-04-06bijbel thuis, De
  • 1958-03-29impasse in de poëzie
  • 1959-07-04stenen bruidsbed" van harry mulisch, "het –
  • 1959-12-19slachtoffer van hun begaafdheid. "gekke witte", nieuwe dierenverhalen van a. koolhaas
  • 1960-09-03Trektocht door Griekenland. Verzameling reportages van Den Doolaard. [In kadertje: "Grieken zijn geen goden"]
  • 1960-12-24zichtbare, een symbool dat tot het onzichtbare kan optillen, Het – . De bedienaar van het woord. Bij "Tussen twee stoelen" van W. Barnard
  • 1961-03-11Inspiratie en aspiratie, idee en bezieling. Zeg het niet met poëzie. Gedichten van José Erens, Maarten Mourik, Max Bardol en Cor Stutvoet
  • 1961-04-22Poëzie van uittocht en incarnatie. Guillaume van der Graft: "Wij brengen het woord van uw leven tot stand gehuld in de doeken van onze taal". Verzen overrijk aan symbolen
  • 1961-06-10Illustreren en redeneren. Nieuwe gedichten van Bert Voeten. Een bundel van Corly Verlooghen
  • 1961-12-30Grote horloge in de straat, Het – . "Vergeetboek", bundel van Gerrit Achterberg
  • 1966-05-13Van het Reve [*]
  • 1966-12-24Beeldbewustzijn en beeldangst. Bij het boek "Hoogtijd" van Han M.M. Fortmann
  • 1967-04-22In de netten van Vogelaar
  • 1968-01-13Poëzie van waarnemingen. "Uit de hoge boom geschreven" van Chr. J. van Geel
  • 1968-11-02woord gezeefd tot in zijn enkelvoudigheid, Het – . Poëzie van Hans Faverey en Rein Bloem
  • 1973-04-21Gerrit Krol bijna constant de humorist van eigen leven
  • 1975-09-13Poëzie; Rodenko, Arends
  • 1976-07-16In een oase van groen
  • 1976-11-28Sprekende beelden
  • 1977-06-04roman als een broedmachine, Een
  • 1977-06-27Zeeschuim
  • 1977-12-30En de hel is een uurwerk
  • 1979-04-13laatste spiegel, De
  • 1981-03-06diepe, Het
  • 1981-04-13onbruikbaarheid van een heilige, De
  • 1981-09-14Metaforen uit onbekend universum
  • 1982-02-08theologie van de tuin, De
  • 1982-09-03lege vliegveld, Het
  • 1983-03-11"Dunnerder dan nog weten"
  • 1984-12-03"Hetzelfde woordgebruik en handgebaar"
  • 1985-06-14Eindig en onbeperkt
  • 1986-01-03Wereldgeschiedenis
  • 1986-07-11Vijf letters
  • 1986-11-24Puntig en haast brekend
  • 1987-12-24Zolang het papier wit blijft, is er geen geweld gebruikt » Wit belicht » Poëzie
  • 1988-04-22Gekerstend
  • 1988-06-17Onuitsprekelijke, Het
  • 1988-09-23Tegenstellingen
  • 1989-01-09nederlaag tegen de literatuur, De
  • 1989-08-11Nog Nooit
  • 1989-11-24Waarover moet het gaan?
  • 1990-12-21Wat, Hoe, Waarom, Waardoor?
  • 1991-02-08Vlinderbloemen van een Uitgevonden Wereld, De
  • 1991-03-29Aan Een Heel Dun Draadje
  • 1991-04-05Zwart en Zuur
  • 1991-07-01melkweg vol gedichten, Een
  • 1991-10-21taalimperium van het christendom, Het
  • 1992-12-31o wat mooi! wat mooi!
  • 1993-03-26Kind In Een Tuin Onbetreden, Een
  • 1993-06-14Waarom kan een mens een boom worden?
  • 1993-06-18Schoonheid En Beklemming Van De Samenhang
  • 1994-02-25Theetint van Proza is Poëzie, De
  • 1994-04-29Apologie Van Schaduwbeelden, Een
  • 1994-05-13ruimte van het volledig leven, de . Lucebert 1924–1994
  • 1994-05-14Kastanje
  • 1994-06-17Wankele Evenwicht Tussen Essay En Betoog, Het (I)
  • 1994-06-20kerker en ketenen van het zielehuis, De
  • 1995-05-01tragische geschiedenis van Gods traagheid, De
  • 1995-06-19Jan Jacob Slauerhoff wordt geen Slauerhoff
  • 1995-09-22Volmaakt Dank Zij Het Getal Van Onvolmaaktheden
  • 1995-10-13Tenslotte Is De Vraag De Kern Van Alles
  • 1995-10-27Literaire Orde, Verder Geen Gezeur, De –
  • 1995-11-11Metafoor (I)
  • 1995-11-18Metafoor (II)
  • 1995-12-08Maar Door De Gaten Blijft De Poëzie Waaien
  • 1996-01-08Vroeg–christelijk lezen en schrijven
  • 1996-04-05Emmer Rolt Door De Winter, De
  • 1996-04-19In De Verbeelding Van De Verbeelding
  • 1996-05-20Stof dat van hartstocht beeft
  • 1996-09-16vele kamers van het donkere hart, De
  • 1996-12-23Leve de roest die zich roert
  • 1997-02-10Dwalen als enige mogelijkheid
  • 1997-04-18materiaal van de dichter, Het
  • 1997-05-23poëzie houdt zichzelf bij elkaar, De
  • 1997-06-20Steeds hetzelfde en steeds weer anders
  • 1997-08-29Wortelend waar water stroomt
  • 1998-01-23Rood uit de tube
  • 1998-02-13Werelds tweede ik
  • 1998-02-16eeuwige jeugd van de plastiek, De
  • 1998-06-05Voor dichten niet dom genoeg
  • 1998-10-16meester der meervoudigheid, De – . Simon Vestdijk was te weinig kunstenaar
  • 1998-12-11Wandtapijten van de dood
  • 1999-10-15veelvormige hart, Het – . Het hart als een van de rijkste metaforen van onze cultuur
  • 2000-12-01Van donker woud naar eeuwig licht Dante's Divina Commedia als Nederlandse piëzie
  • 2001-04-20Rehabilitatie van de schaduw
  • 2001-12-21Haar stad bleef als een weduwe achter. De zoete nieuwe stijl van Dante Alighieri
  • 2004-02-20leeuweriken zijn zwervensmoede, De – . Theokritos' idyllen zijn de bron van natuurbeelden in de poëzie
  • 2004-05-06Symbool van bevrijding
  • 2006-09-08Grootmeester van de paradox, verzoener van geest en vlees. Biograaf van geniale dichter–predikant John Donne excelleert in zijwegen
  • 2007-06-22maan is vloeiend onderweg, De – . [Kopje in gekleurd cliché:] Emily Dickinsons zware geest is in de taal in staat tot vliegen
  • 2007-10-26realisme van de liefste man van Nederland, Het – . [Ondertitel in gekleurd cliché:] Bij Jan Wolkers heeft Gods dreigende en beeldende taal voor het laatst in het Nederlands het woord gekregen
  • Zie ook
  • abstract / concreet (: in poëzie)
  • allegorie » allegoriseren » allegorisch denken
  • alles is verwijzing » alles functioneert als beeld (c.q. teken)
  • associaties, keten aan –
  • barok: "waar de geest zich altijd in uitersten van het lichaam uitdrukt"
  • beeld bij Mulisch: aan de actualiteit onttrokken werkelijkheid > grondwaarheid
  • beeld in de poëzie » metaforen in de poëzie
  • beeld » beeldkracht » plastiek » plastisch » beeldenrijkdom
  • beeld–crisis
  • beeldangst » OOK: beeldverbod
  • beeldenreservoir van de westerse cultuur
  • beeldinflatie door psychologie
  • beeldkracht van metafoor en: onzekerheid» twijfel» voorbehoud» behoedzaamheid
  • beeldspraak (...) ZIE OOK: literair motief (...)
  • beeldspraak en literaire traditie
  • beeldspraak van seksuele aard » erotische metafoor » – literaire motieven
  • beeldwording » tot beeld worden(d)
  • behoefte aan beeld » beeld–drang » beeldendrang
  • beschrijvende verbeelding » verbeeldende (c.q. verbeelding door) beschrijving
  • beschrijving als innerlijke of wezenskarakterisering » OOK: uitbeelding als...
  • beschrijving » illustratie ipv beeld»interpretatie»visie»verbeelding»s
  • betekenis geven aan
  • boek als beeld van vrouw » vrouw als beeld van boek » lezer = minnaar
  • boek–metafoor » 'boek' als metafoor
  • cliché exploreert geen werkelijkheid meer: literatuur verwijst naar zichzelf
  • concentratie en ontplooiingsmogelijkheden in poëzie van Vestdijk
  • context » verhaal (: taal) maakt zinvol» betekenisrijk
  • correlatie beeld en zin (beeld en betekenis)
  • de–metaforisering maakt gedicht stuk
  • demetamorfosering / metamorfosering
  • dichten / denken (OOK: schrijverschap / denker zijn; EN: scheppen / denken)
  • dichten is ontvouwen van een kern» naar buiten ordenen van wat samengebald is
  • dichten: d.i. verklaringen want verbindingen laten ontstaan in taal
  • dichten: dialoog aangaan met de dingen (van betekenis uitgaan cq ze die geven)
  • dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
  • dichterlijk denken (van nu) / schriftuurlijk denken
  • dichterschap » OOK: dichterlijke werkzaamheid » dichter cq auteur aan het werk
  • dood van beeldenwereld » dode metaforen » verouderde beeldspraak » cliché
  • duister / onbegrijpelijk (: in poëzie: kwaliteit vermoed / slechte kwaliteit)
  • eenheid als droom » ideaal van eenheid en samenhang » hang naar eenheid
  • eenheid van tegendelen » OOK: samengaan van tegendelen
  • emblematiek » embleem » emblemata » emblematische interpretatie
  • ezel (beeld bij Komrij)
  • Fens heeft hekel aan vooropgestelde nadrukkelijke) allegorie of emblematiek
  • Fens: voorkeur voor gecompliceerde literatuur (verband rk liturgische teksten)
  • functie van overeenkomst» analogie» verwijzing» citaat» intertext
  • functioneren van beeldspraak» van metafoor » SOMS: – van (natuur)beschrijving
  • gedicht: een eigen en geheel nieuwe wereld (lastig a.h. bekende te verbinden)
  • geen beeld geworden» weinig verbeelding» geen objectivering» (verteld maar...)
  • geen metafoor (–oren) » zonder metaforen of vergelijkingen
  • geen vergelijking » geen vergelijkingen
  • geloofstaal » taal voor religieus gevoel» (tautologie als) taal voor 't geloof
  • geschiedenis van christendom: geschiedenis v.d. concretisering van een geloof
  • hele buitenwereld door metaforisch verwijzen binnen betekenisbereik v. gedicht
  • herkende metafoor door taal als nieuw beleefd
  • hoop dat taal idee aanreikt
  • huis: moeder– c.q. graf–metafoor
  • ikoon: begrip – "omvat bijna alle zichtbaars dat verlost is"
  • ikoon: maakt als beeld de onzichtbare zichtbaar
  • incarnatie (: in de – heeft alles de mogelijkheid tot beeld–wording gekregen)
  • interpretatie, theologische c.q. religieuze –
  • intertext » (OOK: onderdeel van "het Grote Verhaal")
  • klein representeert groot (bijzonder detail = groot geheel)
  • kosmische metafoor » kosmische metaforen
  • lees– en tekstcultuur (vanuit c.q. in het jodendom)
  • letterlijkheid van Achterberg, de –
  • letterlijkheid van taal
  • maan als literair motief » als motief in kunst
  • Meedogenloze Jongen als motief c.q. godsvoorstelling bij Van het Reve
  • metafoor met gelijksoortige metaforen niet te verklaren wèl te verduidelijken
  • metafoor, produktieve
  • metaforisering als (vergeefse) poging tot betrokkenheid bij de natuur
  • metaforisering van begrip(pen)
  • metaforisering » symbolisering » SOMS: oversymbolisering
  • metamorfose » transformatie
  • metamorfose, vermogen tot –
  • metamorfosering annexeert werkelijkheid
  • micro–kosmos – macro–kosmos : bij Vroman
  • mogelijkheid (–heden) tot metafoor
  • mogelijkheid tot metafoor » mogelijkheden tot metafoor
  • muziek als literair motief c.q. als beeld (–spraak)
  • mystiek werd profane mystiek » "mystiek allerminst beperkt tot het religieuze"
  • mystiek » mysticus (–a\–i)\ mystieke ervaring [SOMS: joodse» Indische mystie
  • nachtegaal als literair motief » zangvogel als literair motief
  • neus als literair motief » neus als symbool
  • neutrale mededeling aan seksuele connotatie krijgen (, iedere – )
  • nietszeggende beeldspraak (OOK: zinloze» overbodige» idiote» etc. metafoor)
  • oerboek van Mulisch » centraal thema bij Mulisch
  • onduidelijkheid » afwezigheid van herkenningspunten » verwarrend » verward
  • ongekende ervaringen verwoorden: behoeft beeldspraak
  • onmacht tot metaforisering » tot objectivering door symbolisering
  • onpoëtische zaken als metafoor
  • onverwoordbaarheid » onverwoordbaar » onzegbaar » (het) onuitsprekelijk(e)
  • onvolmaaktheid van menselijke taal
  • oog » ogen » ogenlicht : als literair motief
  • pars pro toto » één onderdeel signaal voor geheel of veel verschillende dingen
  • personificatie (–s) » personifiëring » verpersoonlijken
  • ploeg » ploegen : als literair motief
  • poëzie: metaforisch "denkproces" ('gedicht denkt dichtend'\ dichten is denken)
  • psalm » boek der psalmen » psalterium
  • religieuze symbolentaal » religieuze symboliek
  • representatie van het eeuwige (OOK: – in het tijdelijke)
  • rijm: in beeld » in situatie
  • rol van lezer: actief» creatief» betekenisgevend» verbeeldend (lezersfunctie)
  • samenhang – verwijzing – echo – herhaling
  • semiotiek » literaire semiotiek
  • sportterm (–en) als metafoor
  • symboliek
  • symboliek » symbool » zinnebeeld
  • symboliek, literaire –
  • symbolisch denken
  • symbolisch duiden » duiden van symbool » (OOK: over–symbolische interpretatie)
  • symbolisch » niet–symbolisch ( – c.q. – interpreteren)
  • symbolisme » symbolistisch » symbolist » (OOK:) het Symbolisme
  • taal als probleem » taal geproblematiseerd » OOK: dichten geproblematiseerd
  • teken / realiteit (beeld / werkelijkheid; teken/ betekende; metaforisch lezen)
  • teken » –taal » beeldentaal (: verwoording vh mysterie» het onuitsprekelijke
  • traditionele symbolentaal c.q. symboliek » verouderde beeldtaal c.q. –schrift
  • verbeelding / registratie [OOK: beeld / registratie]
  • verbeeldingsrijm in Vestdijk's proza
  • vergelijking » metafoor » gelijkenis
  • vergelijking » vergelijkingen [stijlfiguur]
  • vergelijking, functie van de –
  • verwijzing / vergelijking (: teken / vergelijking)
  • verwijzing, alles als – naar de (het) onzichtbare
  • water als literair motief » water als (geestelijke) metafoor
  • wezen van kunst: het is het maar het is ook iets anders
  • woestijn » wildernis als metafoor
  • ziener / kijker
  • zondeval van de taal – verlossing van de taal door het Woord