alles is verwijzing » alles functioneert als beeld (c.q. teken)
Artikelen
1966-12-24
Beeldbewustzijn en beeldangst. Bij het boek "Hoogtijd" van Han M.M. Fortmann
1974-08-17
Poëzie–bundels als wolkenluchten
1975-06-14
Koolhaas toont groot schrijverschap in roman over stilstand in de tijd
1977-12-30
En de hel is een uurwerk
1979-06-08
Van verhaal tot historie . . .
1980-03-03
Last en lust van multiple–Joyce
1980-04-04
Verwarring [*]
1980-07-11
Belichting
1989-12-22
Bij wijze van excuus
1990-10-15
cliché van de persoonlijke herinnering, Het
1993-09-17
Alleen Of Een Van De Velen
1996-10-21
Kunst van A tot Z, van alpha tot omega
1997-02-03
vergroting van een meisje uit Nazaret, De
1999-06-18
Lessen voor de reiziger naar God. Augustinus geeft onderricht in de christelijke leer
2004-04-08
Te mooi om waar te zijn
2005-08-11
Weten en herinneren
Zie ook
aarde (natuur) en kosmos
absolute pretenties» arrogantie» macht vh absolute» intolerant» onverdraagza
alleen–zijn in versplintering / geborgenheid in bezield kosmisch verband
allegorie » allegoriseren » allegorisch denken
allegorische theologie
allegoriseren » allegorisch lezen
alles echoot: alles verwijst naar elkaar
angst voor stilte » (OOK:) angst voor het mysterie van wat groter is dan ik
archetype » prototype » model » mythische figuur » mythisch motief
associatie » connotatie(s) » bijbetekenis(sen) » nuance (–s) » bijgeda
barok: "waar de geest zich altijd in uitersten van het lichaam uitdrukt"
beeld en interpretatie van de werkelijkheid » concept(ie) van de werkelijkheid
beeld in de poëzie » metaforen in de poëzie
beeld » beeldkracht » plastiek » plastisch » beeldenrijkdom
beeldinflatie door psychologie
behoefte aan beeld » beeld–drang » beeldendrang
betekenis / inhoud [: kunstenaar geeft inhoud (stof) betekenis]
betekenis aandragen (: – toevoegen » – aanbrengen)
betekenis geven (...) ZIE OOK: zin geven (...) EN: duiden (...)
betekenisgeving als geloofswijze (: verbeelding geeft zin a.d. ervaren leemte)
betekenisgeving » relatie(s) leggen » beeldvorming » tot eenheid lezen
betekenisgeving » zingeving» (zingevende) verbanden leggen» (door) verbeelding
bezinning door de zinnen: typisch rooms–katholiek
contemplatie (–f) » beschouwing » inkeer » introvertie » mediteren &ra
crisis van het geloof » geloofscrisis » geloofstwijfel » afval van het geloof
de–metaforisering maakt gedicht stuk
demetamorfosering / metamorfosering
dichten is ...
dichten is ontvouwen van een kern» naar buiten ordenen van wat samengebald is
dichten: dialoog aangaan met de dingen (van betekenis uitgaan cq ze die geven)
dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
dubbelkarakter van christelijke kunst: is afbeelding èn symbool
duister / onbegrijpelijk (: in poëzie: kwaliteit vermoed / slechte kwaliteit)
eenheid van het zijn
eenling tegenover veelvoudigheid van kunstwerk (en van hele bestaan)
eerbied voor het geheim » respect voor het mysterie
emblematiek » embleem » emblemata » emblematische interpretatie
éven doorzien, maar daarna onhelder
feitelijkheden zonder visie » louter beschrijvend c.q. anecdotisch
Fens als katholiek» OOK – (lijkt) als katholiek cq gelovige gestoord» beledigd
Fens: persoonlijke (privé–) mening» gevoelens» voorkeur» ervaring&raq
Fens: voorkeur voor gecompliceerde literatuur (verband rk liturgische teksten)
functie van citeren » van citaat
functie van overeenkomst» analogie» verwijzing» citaat» intertext
functioneren van beeldspraak» van metafoor » SOMS: – van (natuur)beschrijving
geheim: iets wat ons aangaat maar wat we nooit helemaal zullen weten
geloof / literatuur
geloofstaal » taal voor religieus gevoel» (tautologie als) taal voor 't geloof
geschiedenis van het gebruik van de Bijbel » – van het lezen van de Bijbel
gesloten wereld » sluitende wereld » besloten wereld(beeld)
gesloten wereldbeeld: alles hangt samen en bevestigt de samenhang
God – licht – stil
godsbeeld » –idee » –voorstelling » eigen religieuze wereld (bij Van h
Godsbeeld » godsbeeld » het woord "God" » voorstellingen van God
hele buitenwereld door metaforisch verwijzen binnen betekenisbereik v. gedicht
horizontaal / verticaal (mbt. christendom)
incarnatie (: in de – heeft alles de mogelijkheid tot beeld–wording gekregen)
interpretatie (...) ZIE OOK: interpreteren (...)
interpretatie v.d. werkelijkheid (c.q. bedrieglijke veelvoudige werkelijkheid)
intertext » (OOK: onderdeel van "het Grote Verhaal")
klein representeert groot (bijzonder detail = groot geheel)
kosmische eenheid: alles in verband met alles » [SOMS OOK:] holisme
kosmische eenheid: geloofd» vermoed» ervaren
lees– en tekstcultuur (vanuit c.q. in het jodendom)
legende / historisch feit : mbt. bijbel niet–passende (moderne) begrippen
letterlijk / geestelijk lezen (interpreteren) : (meestal) van Bijbel
levensbeschouwing » –visie» –besef» –leer» –stijl &r
levensinzicht in drie woorden: discussie onmogelijk ('God bestaat niet')
literatuur als schepping v. eenheid èn bevestiging v. eerder vermoede eenheid
literatuurfilosofie » filosofie van de poëzie » (taal–) filosofie en poë
meerduidige werkelijkheid » onbetrouwbare werkelijkheid : als literair motief
metafoor » beeldspraak » overdrachtelijk (–heid)
metaforisering » symbolisering » SOMS: oversymbolisering
metamorfose, vermogen tot –
metamorfosering annexeert werkelijkheid
mooi: samenhang met geheim
mystiek werd profane mystiek » "mystiek allerminst beperkt tot het religieuze"
mystiek » mysticus (–a\–i)\ mystieke ervaring [SOMS: joodse» Indische mystie
natuurbeleven » (oer–) krachten van (cq regressie in) de natuur ervaren
nostalgie naar vroegere (c.q. klassieke) eenheidservaring
ongeloof » buiten– cq onkerkelijk» andersdenkend» kerk of geloof geen rol me
onmacht tot metaforisering » tot objectivering door symbolisering
onvolmaaktheid van menselijke taal
persoonlijke associaties bij (het lezen van) poëzie » eigen betekenisgeving
poëzie houdt zich opgevouwen» toegevouwen (: moet z. – houden; implicietheid)
poëzie: metaforisch "denkproces" ('gedicht denkt dichtend'\ dichten is denken)
profetie » voorspelling » orakel » profeet
religieuze ondergrond» dimensie» oorsprong» behoefte» aspecten» karakt
religieuze thematiek » religieuze problematiek » religie als literair motief
religieuze verbeelding » christelijke cq. gelovige verbeelding of beeldvorming
rol van lezer: actief» creatief» betekenisgevend» verbeeldend (lezersfunctie)
samenhang – verwijzing – echo – herhaling
samenhang in (grotere) context: meeresonerende woorden» teksten
scheiding natuur/ bovennatuur (met eigen jargon»taal voor 't bovennatuurlijke)
scheppen tussen zekerheid & vermoeden (voorlopigheid» mogelijkheid»voorbehoud)
schepping: alles naar het beeld van de eigen beleving herkennen
seksuele sensaties als bron van religieuze ervaringen
semiotiek » literaire semiotiek
spel met anekdote » spel met alledaagsheden » SOMS: symboliek in anekdote
spiegel » spiegeling » spiegelbeeld » OOK: (omkering in) – als literair moti
steeds nieuwe vervulling (van mogelijke» aangekondigde betekenis)
streng » gesloten » OOK: strenge vorm
symboliek » symbool » zinnebeeld
symbolisch denken
symbolisch duiden » duiden van symbool » (OOK: over–symbolische interpretatie)
symbolisme » symbolistisch » symbolist » (OOK:) het Symbolisme
taal (literatuur): geeft gestalte aan (ware) realiteit achter de realiteit
teken / realiteit (beeld / werkelijkheid; teken/ betekende; metaforisch lezen)
teken » –taal » beeldentaal (: verwoording vh mysterie» het onuitsprekelijke
tekst » teksten : transformatie(s) van leven
verbeelding » kracht cq macht van – » – als noodlot » verbeeldingskrac
verbeeldingsrijm in Vestdijk's proza
vergelijking » vergelijkingen [stijlfiguur]
Verlossing door kunst c.q. schoonheid » zonde wordt geluk » felix culpa
vermoeden van meer » vermoeden van mysterie » suggestie van geheim
verschillende verschijningsvormen van steeds hetzelfde
verstaan: doorzien in vermoedens
verwijzing / vergelijking (: teken / vergelijking)
verwijzing is verloren c.q. functioneert niet » roept (verleden) niet meer op
verwijzing, alles als – naar de (het) onzichtbare
verwijzingen verstaan » herkennen van allusie(s)
voorafbeelding » voorteken » teken » voorafschaduwing
vraag naar (historische) waarheid en onwaarheid als verkeerde vraag
wezen van kunst: het is het maar het is ook iets anders
woord verloor zijn verwijzend karakter, het – » woordcrisis
X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK
zichtbaarheid van het Goddelijke » zichtbaarmaking van het Goddelijke
ziener / kijker
zingeving ...
zinnelijkheid als beeld en expressie van het diepst religieuze
zoeken naar teken(s)