ikoon: maakt als beeld de onzichtbare zichtbaar
Artikelen
1968-12-24
Ikoon van den onzichtbaren God, De – . Vertaling van de derde verhandeling van Johannes Damascenus
1988-05-03
Bijbel als verbale ikoon, De
1989-09-11
zuivere stilte voor de storm, De
1989-10-27
Fens en het katholicisme 'Dat is de twijfel: dat hij veel meer tot een religieuze cultuur behoort dan tot een geloof' / Bert Heffels
1990-10-08
Aanschouwelijke rechtgelovigheid
Zie ook
allegorie » allegoriseren » allegorisch denken
allegorische theologie
alles echoot: alles verwijst naar elkaar
angst voor stilte » (OOK:) angst voor het mysterie van wat groter is dan ik
barok: "waar de geest zich altijd in uitersten van het lichaam uitdrukt"
beeld » beeldkracht » plastiek » plastisch » beeldenrijkdom
beeld–bewustzijn
beeld–crisis
beeld–verering
beeldangst » OOK: beeldverbod
beeldenstorm
behoefte aan beeld » beeld–drang » beeldendrang
betekenisgeving » zingeving» (zingevende) verbanden leggen» (door) verbeelding
bezinning door de zinnen: typisch rooms–katholiek
Borobudur » Boeroeboedoer » Barabudur
Chalcedon, concilie van –
christelijk dualisme c.q. ontbreken daarvan
concretiseringszucht » –behoefte mbt. het goddelijke c.q. sacrale
contemplatie (–f) » beschouwing » inkeer » introvertie » mediteren &ra
correlatie beeld en zin (beeld en betekenis)
crisis v. religieuze beeld: afstand tussen het teken–het betekende vastgesteld
crisis van het geloof » geloofscrisis » geloofstwijfel » afval van het geloof
dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
dubbelkarakter van christelijke kunst: is afbeelding èn symbool
eenheid van het zijn
emblematiek » embleem » emblemata » emblematische interpretatie
functioneren van beeldspraak» van metafoor » SOMS: – van (natuur)beschrijving
geest / lichaam (ziel c.q. bovenzinnelijkheid vs. materie» vlees» zinnen etc)
geheim » mysterie » raadsel » verborgen » raadselachtig (–heid)
geloofstaal » taal voor religieus gevoel» (tautologie als) taal voor 't geloof
gewoon kunst geworden (: niet langer teken) » SOMS: – – – : Of niet?
god » de Eeuwige » demon » God » afgod » SOMS: de Absolute
God: de grootste symbolist van allen
Godsbeeld » godsbeeld » het woord "God" » voorstellingen van God
heelal van verbeelding, buiten de werkelijkheid
heilig » heiligheid » heilige (–n) » heiliging » sacraal
horizontaal / verticaal (mbt. christendom)
iconoclasme » verwerping van het beeld: beeldenstorm in Byzantium
iconologie (SOMS: "poging tot synthetische betekenisgeving": 9.11.92)
ideologisch–theologisch functioneren van kunst
ikoon » ikonen
ikoon: begrip – "omvat bijna alle zichtbaars dat verlost is"
incarnatie (: in de – heeft alles de mogelijkheid tot beeld–wording gekregen)
kerkelijk jaar » –ke kalender » feesten der heiligen » jaarlijkse feestdagen
kerkelijke / religieuze kunst
letterlijk / geestelijk lezen (interpreteren) : (meestal) van Bijbel
metafoor » beeldspraak » overdrachtelijk (–heid)
metaforisering » symbolisering » SOMS: oversymbolisering
metafysica en poëzie » metafysica in poëzie
metafysica in kunst » metafysica en kunst
metamorfosering annexeert werkelijkheid
mystiek » mysticus (–a\–i)\ mystieke ervaring [SOMS: joodse» Indische mystie
profetie » voorspelling » orakel » profeet
religieuze kunst » kerkelijke» gewijde kunst» kunst en (cq: of) religie
religieuze taal i.h. Nederlands versleten» kapot voor godsdienstige expressie
religieuze thematiek » religieuze problematiek » religie als literair motief
religieuze verbeelding » christelijke cq. gelovige verbeelding of beeldvorming
religiositeit slechts cultuurbewustzijn? religieuze of kunstontvankelijkheid?
samenhang – verwijzing – echo – herhaling
scheiding natuur/ bovennatuur (met eigen jargon»taal voor 't bovennatuurlijke)
scheppen tussen zekerheid & vermoeden (voorlopigheid» mogelijkheid»voorbehoud)
schouwspel / luisterernst (: beeld / woord; katholieke/ protestantse kerken)
steeds nieuwe vervulling (van mogelijke» aangekondigde betekenis)
symbolisch denken
symbolisch duiden » duiden van symbool » (OOK: over–symbolische interpretatie)
taal (literatuur): geeft gestalte aan (ware) realiteit achter de realiteit
taal als religieus fenomeen (OOK: taal en theologie » theologie v.d. taal)
taal brengt iets onbekends aan het licht » creativiteit van de taal
taal genereert andere taal en daarmee gedachten
tegenwereld / werkelijke wereld (OOK: dubbele wereld: onzichtbaar/ zichtbaar)
teken / realiteit (beeld / werkelijkheid; teken/ betekende; metaforisch lezen)
teken » –taal » beeldentaal (: verwoording vh mysterie» het onuitsprekelijke
tussenruimte denken / verbeelding : is ruimte van het kunstenaarschap
Verbeelding – (Adams) droom – werkelijkheid
verbeelding / fantasie (: ordenend/ chaos scheppend; wel/ geen betekenis)
verbeelding » kracht cq macht van – » – als noodlot » verbeeldingskrac
verbeelding: onze enige kenwijze voor het bijzondere
vergeestelijking verbeeld dmv. het zinnelijke
vermoeden van meer » vermoeden van mysterie » suggestie van geheim
vervoering postuleert (hogere) wereld achter het kunstwerk
verwijzing, alles als – naar de (het) onzichtbare
verwijzing, alles als – naar de/het onzichtbare
voorafbeelding » voorteken » teken » voorafschaduwing
wachten » verwachten » afwachten » uitzien naar (OOK: – als literair motie
wezen uit de dingen losmaken, het –
woord verloor zijn verwijzend karakter, het – » woordcrisis
zichtbaarheid van het Goddelijke » zichtbaarmaking van het Goddelijke
ziener / kijker
zondeval van de taal – verlossing van de taal door het Woord