symboliek » symbool » zinnebeeld
Artikelen
  • 1957-04-06bijbel thuis, De
  • 1958-05-03Roman vol symboliek van C.S. Lewis. "Het wordend aangezicht" meer gesmeed dan geschreven
  • 1958-05-31kafka's schim blijft in de literatuur rondwaren. "mensen zijn geen goden" van b. roest crollius en "het afscheid" van ivo michiels
  • 1958-11-22lach want ik schiet
  • 1959-03-21verloren zoon" van gerard walschap, "de –
  • 1959-04-04kind der tienduizenden, het – . bij een televisiespel van Bert Schierbeek
  • 1959-06-20rozen van kazanlik door georges hebbelinck, de
  • 1959-07-04stenen bruidsbed" van harry mulisch, "het –
  • 1959-10-31Ziener: van S. Vestdijk, "De – . De roman legt het af tegen de boeiende opzet
  • 1960-01-09vluchtelinge van ugo betti bij ensemble, de –
  • 1960-03-05bij gebrek aan ernst tanchelijn van harry mulisch
  • 1960-04-16ongelooflijke avonturen van tilman armenaas", "de – van gerard walschap
  • 1960-06-04cider voor arme mensen van hella haasse
  • 1960-12-24zichtbare, een symbool dat tot het onzichtbare kan optillen, Het – . De bedienaar van het woord. Bij "Tussen twee stoelen" van W. Barnard
  • 1961-01-07sterfelijke droom, De – . "De Dierenhater" van Willem G. van Maanen. Berusten in de dierlijke onwijsheid van mensen
  • 1961-04-22Poëzie van uittocht en incarnatie. Guillaume van der Graft: "Wij brengen het woord van uw leven tot stand gehuld in de doeken van onze taal". Verzen overrijk aan symbolen
  • 1961-05-09Interpretatie ['61.05.09]
  • 1962-03-24scharlaken snoer" van Th.J.M. Naastepad, "Het – . Het Woord ernstig nemen. Getijdendiensten in de landstaal
  • 1962-11-24Nijhoff [**]
  • 1964-08-22Zwaarwichtigheid en zwaarluchtigheid. Romans van Willem Brakman en L. Lehmann
  • 1964-09-05Te weinig en te veel kunstmatigheid. Verhalen van Maria Dermoût A. Middeldorp P. v.d. Loeff
  • 1965-02-27Plezier in geschiedenis en natuurlijke historie. Een roman van Isaac Faro en een verhalenbundel van Jos Ruting
  • 1965-06-05Twee vormen van religieuze poëzie. Nieuwe bundels van Huub Oosterhuis en Michel van der Plas
  • 1965-12-24Bij het gedicht van T.S. Eliot
  • 1966-05-13Van het Reve [*]
  • 1966-08-20Wie veel gelezen heeft kan veel vertellen. Studie over Nijhoff's poëzie
  • 1966-08-27palm die door het dak breekt, De – . Verhalen van Wsewolod Garsjin
  • 1967-04-29Grieks en Iers lezen van Awater, Het –
  • 1967-10-14Symbolen rijgen tot verhalen. Tweede bundel van Jorge Luis Borges
  • 1968-04-06Mammoet met doperwtjes. En aangenaam dierenboek van C. Buddingh'. "Wil het bezoek afscheid nemen?"
  • 1968-08-24Op de lijn Amsterdam–Brussel. Romans van Hans Plomp, Herman J. Claeys en Daniël van Hecke
  • 1969-02-22Interpretatie van Achterberg. "Formule in den morgenstond" heeft geen goud in de mond
  • 1969-03-29Grillig assortiment literatuur
  • 1969-11-29Ranonkel van Jacques Hamelink [Kop binnen de tekst:] Een fantastisch boek
  • 1970-05-16Schrijven achter de woorden om. Gedichten en Parcival van Huub Oosterhuis
  • 1970-09-05Feestnummer voor Geert van Beek
  • 1970-11-28Eindeloze dooltocht van Hugo Raes
  • 1971-06-19Boek van Donner over Mulisch: een uurwerk zonder wijzers
  • 1971-12-18Roman vol romanschrijvers. "Huurders en onderhuurders"
  • 1972-03-04Contraterrein Cornets de Groot. Essayist voor het sleutelgat
  • 1972-04-15Kring van passiemoorden. "Schaamte" van Hugo Claus
  • 1972-12-16Proza van Bob den Uyl en Ben Borgart
  • 1973-12-28Aan de rand
  • 1974-04-20Studie over dichter helaas mislukking
  • 1975-01-04Triomf der kunstmatigheid in proza van D. Kooiman en W. van Maann
  • 1975-06-14Koolhaas toont groot schrijverschap in roman over stilstand in de tijd
  • 1975-10-04Hermans laat gekleineerde professoren verdrinken in een glas water
  • 1975-12-24Book of Kells: geschenk uit een verre, vreemde wereld
  • 1976-02-07Uitdagende poëzie van Ouwens. Beleving achter glas van een intimiteit met de leegte
  • 1976-03-06Kitsch als symbool van Kitsch. Louis Ferron voltooit trilogie over nazisme
  • 1976-07-03"Tot waar zal ik je brengen?" De storm, de schade, de verzekering
  • 1976-11-28Sprekende beelden
  • 1977-01-07leunstoel en de divan, De
  • 1977-07-16vertrouwde en verwachte genre van Harry Mulisch, Het – . Niets blijft zonder gevolg
  • 1978-02-03Toren
  • 1979-06-08Godsdienst achter museumglas. Het woord is vervlogen maar honderden tekens zijn gebleven
  • 1979-07-27Sterreschip
  • 1980-03-10Uit de literatuur na Noach
  • 1980-04-04Verwarring [*]
  • 1980-05-19Gedicht voor twee personen
  • 1980-07-11Belichting
  • 1980-10-13Tot lering en vermaak
  • 1981-03-06diepe, Het
  • 1981-05-26dood, de duivel en de vrouw, De
  • 1981-10-16Canetti erfgenaam van vergane cultuur
  • 1982-02-08theologie van de tuin, De
  • 1984-02-20zand uit de ogen schrijven, Het
  • 1984-03-12prentenboek van ziel en zinnelijkheid, Het
  • 1984-12-21oude foto, Een
  • 1986-01-03Wereldgeschiedenis
  • 1986-10-24waterkant, De
  • 1987-06-15Dichten na de zondeval
  • 1988-04-15Zonder geheugen
  • 1988-04-29Overal
  • 1989-05-19Illusieloos grijs
  • 1989-08-25Op de Libanon
  • 1989-10-23In het licht van de wetenschap
  • 1989-11-10Onoplosbaar Probleem
  • 1989-11-24Waarover moet het gaan?
  • 1990-09-03Intiem maar op grote afstand
  • 1991-06-14Dichthuis, Het
  • 1992-01-06woestijn in de oceaan, De
  • 1992-04-17Schedelplaats, Kruisboom, Adam, Enzovoort
  • 1993-03-26Kind In Een Tuin Onbetreden, Een
  • 1993-10-22Woorden Als Wegwijzers Naar Het Nog Onbekende
  • 1994-01-24Aarde en hemel in idyllisch samenspel
  • 1994-01-31kleinbeeld van de middeleeuwen, Het
  • 1994-11-14Over levenden en doden niets dan goeds
  • 1994-11-28zee aan de mond van al die rivieren, De
  • 1994-12-30In de achterkamer of uit de ballingschap
  • 1995-02-20In de schaduwen van gisteren
  • 1995-02-27Als tulpen in een breekbare vaas vol water
  • 1995-06-12In tranen spelen, in vreugde luisteren
  • 1995-06-30Macht Van Het Vierkant (II), De
  • 1995-07-03klassenmaatschappij van de eeuwige, De
  • 1995-10-16cirkelomweg van de kunstgeschiedenis, De
  • 1996-02-05speurtocht als boeiende dwaaltocht, Een
  • 1996-02-17Meisje
  • 1996-09-02Alle klokken lopen tenslotte ook vooruit
  • 1996-10-21Kunst van A tot Z, van alpha tot omega
  • 1996-10-25Aangenaam ouderwets
  • 1996-12-24God is geur, muziek en licht. Een jeugd in de katholieke kerk
  • 1997-02-03vergroting van een meisje uit Nazaret, De
  • 1997-04-18materiaal van de dichter, Het
  • 1997-11-07Stok, teen, tong, kraag, wijnglas
  • 1997-11-21Niet alleen en alleen niet
  • 1998-01-05gelezen en uitgelezen bibliotheek, De
  • 1998-02-06Heilig en volmaakt. Zeven maal Jan van Eyck in de National Gallery
  • 1998-03-13Van Gods beeld tot binnentuin
  • 1998-06-05Voor dichten niet dom genoeg
  • 1998-06-08gouden eeuwigheid in de tijd, De
  • 1998-09-08goud, het vuur en alle andere krachten, Het –
  • 1999-03-26cultuur van symbolen, Een – . De vergankelijkheid van rituelen en ceremonies
  • 1999-05-28Zeven jaar in een varend klooster. Nederlandse vertaling van de 'Navigatio Sancti Brendani'
  • 1999-07-09goede moordenaar als heilige, De – . Geschiedenis van Christus' kruisiging in middeleeuwse kunst onderzocht
  • 1999-07-30Continuïteit en vernieuwing. Oudchristelijke kunst bouwde voort op Romeinse cultuur
  • 1999-10-15veelvormige hart, Het – . Het hart als een van de rijkste metaforen van onze cultuur
  • 2000-03-09In het begin wordt het einde zichtbaar
  • 2000-09-29Adam en Eva in miniatuuur [sic]
  • 2000-11-24lopend kunstwerk, Een – . Oscar Wilde is honderd jaar na zijn dood nog steeds niet gestorven
  • 2000-12-30Lucas. Apostel met schildersoog
  • 2001-04-20Rehabilitatie van de schaduw
  • 2001-05-05Bonifatius VIII. De onbekende
  • 2004-03-26schittering van het bijgeloof, De
  • 2006-12-15Revolutionaire boekenmakers van de oudheid. Indrukwekkende studie over Origenes (185–254) en Eusebius (260–340) en hun bijdragen aan het oude christendom
  • 2007-04-13Beeldverering en beeldverbod. [Boven de auteurvermelding in gekleurd cliché een citaat uit ps. 135:] 'De goden van de volkeren zijn van zilver en goud, maaksels van mensenhanden'
  • 2007-05-11stroming onderzee, Een – » Kloof fluisterend zijn botten af. [Kopje in gekleurd cliché:] De kracht van de poëzie is groter dan die van zijn betekenis
  • 2007-07-12Boter bij de vis. Achtergrondstudie over Hollandse stillevens uit de Gouden Eeuw [Kop in gekleurd cliché:] De interpretatie van stillevens is heel boeiend, maar wordt door de grootheid van het kunstwerk weerlegd.
    • Zie ook
  • "labyrintisch" (: mbt. poëzie » proza)
  • 12 » het getal twaalf » OOK: twaalf uur
  • 4 » vier » het getal vier
  • allegorische theologie
  • allegoriseren » allegorisch lezen
  • alles is verwijzing » alles functioneert als beeld (c.q. teken)
  • ambiguïteit van woorden en zinnen » dubbelzinnig woordgebruik
  • beeld in de poëzie » metaforen in de poëzie
  • beeld » beeldkracht » plastiek » plastisch » beeldenrijkdom
  • beeld–verering
  • beeldenreservoir van de westerse cultuur
  • beeldinflatie door psychologie
  • beeldspraak (...) ZIE OOK: literair motief (...)
  • beeldspraak van seksuele aard
  • behoefte aan symboliek als symptoom van afnemende vitaliteit
  • berg in de religieuze symboliek
  • bescheiden » weinig pretenties » SOMS OOK: verlegen OF: bescheidenheidsritueel
  • beschrijving » illustratie ipv beeld»interpretatie»visie»verbeelding»s
  • betekenis aandragen (: – toevoegen » – aanbrengen)
  • betekenis geven (...) ZIE OOK: zin geven (...) EN: duiden (...)
  • betekenisgeving als geloofswijze (: verbeelding geeft zin a.d. ervaren leemte)
  • betekenisgeving » zingeving» (zingevende) verbanden leggen» (door) verbeelding
  • betekenisloos » zonder betekenis (geworden) » naar niets verwijzend
  • betekenissamenhang vanzelfsprekend vs geforceerd» te nadrukkelijk» willekeurig
  • boek der natuur
  • Christus als Theseus
  • correlatie beeld en zin (beeld en betekenis)
  • demetamorfosering / metamorfosering
  • dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
  • dichterlijk denken (van nu) / schriftuurlijk denken
  • dier als literair motief (SOMS OOK: – als vergelijking)
  • Dikkertje Dap: analyse door Fens
  • donker / licht : als literair motief; OOK: licht ordent dag/nacht
  • doodscultuur » –cultus» –opvatting» graf» kerkhof» funerai
  • dubbelzinnigheid » ambiguïteit » hybride » dubbelzinnig
  • emblematiek » embleem » emblemata » emblematische interpretatie
  • ezel (beeld bij Komrij)
  • faeces » poep » stront » pis » ontlasting etc. (OOK: – als literair m
  • gedicht als schaduw van de gestalte die altijd naar zich laat raden
  • geloof » religie » godsdienst
  • gepersonifieerde idee(ën) » aangeklede ideeën » bedachte personages
  • geschiedenis van christendom: geschiedenis v.d. concretisering van een geloof
  • getal » getallen » getallensymboliek
  • glas » waterglas » wijnglas » SOMS: (Griekse) vaas » kan » fles
  • grijs » de kleur grijs
  • heilsgeschiedenis » heilshistorisch
  • heimwee naar de oude liturgie » de (nieuwe) liturgie showt verwording
  • herkende metafoor door taal als nieuw beleefd
  • interpreteren » exegese beoefenen [ ZIE OOK: interpretatie ! ]
  • intertext » (OOK: onderdeel van "het Grote Verhaal")
  • kloostertuin » kloosterhof » SOMS: binnenhof c.q. binnenplaats
  • labyrint » doolhof [OOK als literair motief]
  • landschap als literair motief » landschap in de literatuur
  • legende / historisch feit : mbt. bijbel niet–passende (moderne) begrippen
  • letterlijk / geestelijk lezen (interpreteren) : (meestal) van Bijbel
  • letterlijkheid van Achterberg, de –
  • lezer, betekenismogelijkheden voor de –
  • lichtmotief in de liturgie » donker en licht in liturgie
  • literatuur uitleggen even belachelijk als God uitleggen
  • liturgie » –gisch (– verband cq voorwerp)\ cultus \(oude) Romeinse liturgie
  • liturgie–vernieuwing » (postconciliaire) nieuwe liturgie » vernieuwde liturgie
  • metafoor (–oren), geen
  • metafoor (...) ZIE OOK: literair motief (...)
  • metafoor bij Nabokov
  • metafoor met gelijksoortige metaforen niet te verklaren wèl te verduidelijken
  • metafoor » beeldspraak » overdrachtelijk (–heid)
  • metafoor, produktieve
  • metaforisering » symbolisering » SOMS: oversymbolisering
  • metafysica in kunst » metafysica en kunst
  • micro–kosmos – macro–kosmos : bij Vroman
  • mogelijkheid (–heden) tot metafoor
  • naar zichzelf verwijzend(e) woord(en)\ zichzelf betekenend (SOMS: – – ding)
  • neus als literair motief » neus als symbool
  • neutrale mededeling aan seksuele connotatie krijgen (, iedere – )
  • oerboek van Mulisch » centraal thema bij Mulisch
  • ongewone gewoonheid » het bijzondere van het gewone (: 'buitengewoon')
  • onmacht tot metaforisering » tot objectivering door symbolisering
  • ontsluiting hermetische poëzie: nieuwe verdichting
  • ontsluiting van gedicht vergt méér dan de loper van de conventie
  • oude door het nieuwe beïnvloed » oud wordt nieuw
  • overinterpretatie » gevaar van –\ lezen buiten 't materiaal om»te diep(zinnig)
  • pars pro toto » één onderdeel signaal voor geheel of veel verschillende dingen
  • raadsel te raden » raadsel blijft » raadselachtigheid als teken van kwaliteit
  • representatie van het eeuwige (OOK: – in het tijdelijke)
  • ritueel » protocol » ceremonie » rite » etiquette » ritualisering
  • scheiding natuur/ bovennatuur (met eigen jargon»taal voor 't bovennatuurlijke)
  • semiotiek » literaire semiotiek
  • spel met anekdote » spel met alledaagsheden » SOMS: symboliek in anekdote
  • strijd licht / donker ; [SOMS: spel licht vs. schaduw c.q. donker]
  • symboliek, literaire –
  • symbolisch denken
  • symbolisch duiden » duiden van symbool » (OOK: over–symbolische interpretatie)
  • symbolisch » niet–symbolisch ( – c.q. – interpreteren)
  • symbolisme » symbolistisch » symbolist » (OOK:) het Symbolisme
  • teken » –taal » beeldentaal (: verwoording vh mysterie» het onuitsprekelijke
  • traditionele symbolentaal c.q. symboliek » verouderde beeldtaal c.q. –schrift
  • uitleggen van tekst» gedicht» werk
  • uitleggen » verklaren » toelichten (in gedicht zelf)
  • verbeelding » kracht cq macht van – » – als noodlot » verbeeldingskrac
  • verbijzondering / veralgemening (c.q.: géén verbijzondering)
  • verstaan: doorzien in vermoedens
  • verwijzing / vergelijking (: teken / vergelijking)
  • verwijzing » allusie(s) » zinspeling(en) » citaat » toespeling » vooru
  • vis » vissen » visser » visserij : als literair motief » OOK: aquarium
  • visionair » visionaire taal » hallucinerende taal
  • voorafbeelding » voorteken » teken » voorafschaduwing
  • vrouw als motief » vrouwengestalte(n) » vrouw (–en) als literair motief
  • water als literair motief » water als (geestelijke) metafoor
  • wezen van kunst: het is het maar het is ook iets anders
  • ziener / kijker
  • zoeken naar teken(s)