cliché » gemeenplaats(en) » schablones » open deur(en) » platitude(s)
Artikelen
	1956-12-22liefde in Groningerland, Een – . Een streekroman
	1957-04-11Stoffige historische roman. "Voghelensanck" van Emiel van Hemeldonck
	1957-05-25"Late zon" van bordkarton, Een – . De onuitroeibaarheid van de boerenroman
	1957-07-19Balans zonder reserves. Roman van Maria van der Steen
	1957-07-20Hoop op het grote avontuur. roman na roman
	1957-08-03Kitsch in de literatuur. Romans van Ernst Ewick en Eric Terduyn. Geraffineerde pretenties
	1957-10-12Helen Smiths Vrouwenroeping. Ofwel: het geprolongeerde misverstand
	1957-11-30"Benedikt Ivo", nieuwe roman van Walter Breedveld
	1958-04-05leven is geen formule", "Het – . Maar een roman soms wel
	1958-05-24citaten
	1959-05-02tingeltangel–amusement. "de deur op een kier" van max dendermonde
	1959-07-04nu
	1960-01-23verkenningen in de onderstroom. poëzie van j.a. rispens, victor van vriesland en willem brandt
	1960-02-05Leidse hoogleraar schrijft Satyrische detectiveroman "Twee minuten stilte" van Karel van het Reve
	1960-02-20nabeschouwing [**]
	1960-03-2625e boekenweek, de – . Met 3 Feestgaven
	1960-05-07liefhebberij
	1960-06-04opstel
	1960-06-25examen
	1960-09-03Trektocht door Griekenland. Verzameling reportages van Den Doolaard. [In kadertje: "Grieken zijn geen goden"]
	1960-09-17Retoriek
	1960-11-26Uit een klein rijk. "Stad aan de Maas" Nieuwe roman van Antoon Coolen
	1960-12-23Striptease
	1960-12-31Gelegenheid [*]
	1961-03-03Ook die
	1961-03-11Inspiratie en aspiratie, idee en bezieling. Zeg het niet met poëzie. Gedichten van José Erens, Maarten Mourik, Max Bardol en Cor Stutvoet
	1962-05-12Lectuur
	1962-08-11Leven uit de tweede hand. Het boek in de zon. Margaretha Fergusons "Onmogelijke mensen"
	1963-10-12Jan Gerhard Toonder en Esteban López schreven: Romans van, over en op het Spaanse eiland Ibiza
	1964-01-23Poëzie [***]
	1964-02-15550 pagina's debuut. Voorstelling duurt voort
	1964-06-10Boekjes [*]
	1965-01-16Modernistisch en Tijdgebonden. Romans van Ewald Vanvugt en Fernand Auwera
	1965-03-16Kritiek **
	1965-05-15dwang van de overmacht, De – . Nationale boekenmarkt leidt tot een massale cultuuruitbarsting. Literaire greep uit de winkel met 30.000 boeken
	1965-07-12Kantwerk
	1965-07-17Kort
	1966-02-19Uit het rijke blote leven
	1966-05-11Tijdschriften uit Vlaanderen
	1966-07-09Drie bundels gedichten
	1966-09-17Teilhard de Chardin op Curacao. "De eerste Adam", tropisch proza van Boeli van Leeuwen
	1966-12-24Beeldbewustzijn en beeldangst. Bij het boek "Hoogtijd" van Han M.M. Fortmann
	1967-08-22Praatcultuur
	1967-09-18Brac en Wap
	1967-12-19Tussen Fatima en New Babylon
	1968-08-24Op de lijn Amsterdam–Brussel. Romans van Hans Plomp, Herman J. Claeys en Daniël van Hecke
	1968-11-26Leuzen
	1969-02-01Buitenwereld heel wat boeiender. Veel gedichtenbundels maar weinig kwaliteit
	1970-05-09Tweehonderd pagina's randgepraat
	1971-09-18mens als gemeenplaats, De – . "Herinneringen van een engelbewaarder" van Willem Frederik Hermans, roman over prietpratende a–helden
	1972-04-01Roman vol rollen, Een – . De Maker van J. Bernlef
	1972-09-19Er is ook een leesboek waarover zelden of nooit iets te lezen valt. Over streekromans
	1972-11-14Twee boeken volgens het boekje. Debuten van: Rya Luysterburg en Lidy van Marissing
	1973-02-09Groot Nieuws
	1973-02-17Mooi proza over niets. "Lieve jongens" van Gerard Reve
	1973-07-13Boek van stand
	1974-01-18Grilligheden
	1974-06-22Literaire potpourri van William D. Kuik
	1974-08-31Liefdesperikelen van Tymen Trolsky: wagonladingen vol grote woorden
	1974-10-19helden zijn niet vermoeid, de taal wel, De –
	1974-12-07Walgvogel van Wolkers driftig en kunstmatig, De
	1974-12-27Walgvogel
	1975-02-27nieuwe Reve, De – : Dichter en Bouwer
	1975-03-14Treurigheden
	1975-06-28Wisselvallige verhalen van Hart en Geel
	1975-07-11Hoe moet ik de dode Amsterdammers levend maken?
	1975-10-10Realisme
	1975-11-29onvindbaren, De
	1976-03-06Kitsch als symbool van Kitsch. Louis Ferron voltooit trilogie over nazisme
	1976-04-03Aleida Leeuwenberg debuteert met een geestig brievenboek
	1976-05-14Heilige gemeenplaats
	1976-05-29Ratten, spreeuwen, zêéduizendpoten
	1976-06-04Botlek van de gewijde woorden
	1976-09-03autoriteit van de gemeenplaats, De
	1976-10-01Stilstaan
	1976-11-06Tientonner vol boeken
	1976-12-24Feestelijke druk in het middenrif
	1977-11-11Verouderd beeldschrift
	1979-01-12verborgen leven van Walter Mitty, Het
	1979-03-02Onze beste vrienden
	1979-06-15Gelijkheid en verveling
	1980-09-22Rugby's verminkte Apollo
	1981-02-20Vaderschap
	1981-05-01Neutraliteit
	1982-07-02Conversatiezinnen als décolleté's
	1982-08-27behoefte aan gemeenplaatsen, De
	1982-09-17Groucho en de problemen van de humor
	1982-12-10Waar begint de retoriek?
	1983-07-01Over eeuwen heen
	1984-02-13Gedwongen vrijwilligers van het schrijverschap
	1984-10-15vesting van het gezond verstand, De
	1985-01-25Witte kitsch
	1985-06-14Eindig en onbeperkt
	1985-07-05Bewondering
	1988-03-21ontploffing van de bibliotheek, De
	1989-09-08Laatste Wijsheden
	1990-03-02Zo is het en niet anders
	1990-12-21Wat, Hoe, Waarom, Waardoor?
	1991-04-05Zwart en Zuur
	1991-05-10Alle Vogels Vliegen [**]
	1991-11-22Klauw Van De Meester, De
	1992-02-28Boven Het Gewoel Van Het Leven
	1992-09-18Onderons Taal Van Het Einde, De
	1992-10-02Valt Er Eigenlijk Wel Iets Te Zeggen?
	1993-01-23Onder Invloed: Elfstedentocht » Kerstboodschap / [Fens i.s.m.:] Michaël Zeeman
	1994-03-11Oude Ier En Alle Vogels Vliegen, Een
	1994-10-21Gezelschapsspel Onder Vier Ogen
	1994-11-11Lepeltje Afgemeten Suiker, Een
	1994-11-18Ook Goed Lezen Is Een Zaak Van Kunnen vergeten
	1994-12-23Stille Nacht Als Waarschuwend Leerdicht, De
	1995-01-27Er Valt, Ook Op De Televisie, Niets Te Zeggen
	1995-06-30Macht Van Het Vierkant (II), De
	1995-10-28Willem van Hanegem » Arie Haan
	1996-04-26Vergrijzing Naar Leven En Naar Dood
	1996-06-17Zeventig jaar na het laatste woord
	1996-06-21Taal Bewaard In Een Oude Doos
	1996-08-02Verspeeld Tot Gemeenplaats
	1996-12-27Luisteren, maar waarnaar?
	1997-03-22Dries van Agt
	1997-08-25Elke dag duizend woorden
	1997-11-01Andries Knevel
	1997-12-18droom als dansfeest, Een – . Het Nationale Ballet brengt 'Notenkraker en Muizenkoning' opnieuw tot leven
	1998-02-20Gelijke monniken, gelijke levens
	1998-02-28Hans Wiegel
	1998-03-27waarde van het wisselgeld, De
	1998-03-28Joop van den Ende
	1998-05-08gemeenplaats der heiligen, De
	1998-06-27Nederlander, De
	2001-04-07boer, De – . Hij ploegt nog altoos voort
	2001-11-01Pauzegevoel
	2001-12-07Poëtisch welbehagen
	2001-12-28Dolken, gif en etterende wonden
	2002-01-10Huwelijkslied. Een regenachtig welkom voor Máxima [(...). Artikel door Machteld van Hulten]
	2002-01-24Iets
	2004-07-24Monomane Dantelaar. Frans van Dooren reist samen met z'n vrouw veertig jaar door Italië op zoek naar Dante
	2005-02-03Onze Mijnheer Alexander
	2006-06-29Bidden in een boom
	2006-11-10Eikenhouten kerkbanken en zware kroonluchters. De 'bezielde retoriek' van dichter Geerten Gossaert
	2007-03-08Geen verschrikkelijker kwaal dan zekerheid [kopje in tekst:] Geen woord was scheef, geen zin onaf
	2007-08-30O, de zachte krachten in de kunstbeschouwing [Kopje binnen de tekst:] Schilderkunst gaat nergens over. Zij is iets.
	2007-09-20Liberaal gedachtegoed [Kopje binnen de tekst:] Ik wist dat Rita Verdonk verloren was
	2007-12-20Schrijven voor de Kerst was ooit een industrie [Kopje binnen de tekst:] Er is veel sentiment in december
Zie ook
	"iets" [het woord – ]
	"poëtische" poëzie: onpersoonlijke (cq kitschige) met poëzie geschreven po&
	af (op; literair uitgesproken): niet meer als levende literatuur functionerend
	alleen maar gevoelsuitstorting
	ambtelijke tekst(en) cq taal » taal v.d. bureaucratie » SOMS: taal en politiek
	anti–poëzie » indirecte poëzie » anti–lyriek
	anticonventioneel
	antwoordenproduktie van Dr Johnson
	archetype » prototype » model » mythische figuur » mythisch motief
	banaal » –liteit» banaliseren » onbenullig» gewoon(tjes)\ alledaags&ra
	Barend Servet–show
	beeldenreservoir van de westerse cultuur
	beeldinflatie door psychologie
	beeldspraak en literaire traditie
	bekende oude(re) literaire taal» beelden» vormen
	bekrompen » tweedehands » kleingeestig » inferieur » provinciaal » ang
	bestaande literatuur als last voor wie nú wil schrijven
	betekenis » SOMS: betekeniswaarde
	bevestigen van stereotiepe verwachting of oordeel » OOK verwachting waar maken
	cliché exploreert geen werkelijkheid meer: literatuur verwijst naar zichzelf
	cliché–gevoelens
	cliché: taal van de veralgemening
	communicatie / informatie
	concessie aan lezer(s) » op het publiek gespeeld » publieksgeil » populistisch
	conformisme / ontregeling (: traditioneel / ontregeld)
	conventie / oorspronkelijkheid (c.q.: conventioneel / oorspronkelijk)
	conventioneel dichterlijke taal» woord» woordvorm (, verouderde – )
	conventioneel » traditioneel» conformistisch» stereotiep» alledaags» o
	conventionele romantiek » onmoderne romantiek
	dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
	Dichter des Vaderlands » poet laureate » stadsdichter (etc.)
	dichter niet gelukkig met de taal » taal als probleem of last
	dichter: de gevoelens voorbij » een dichter schreit niet
	dode taal (: lege» ongeloofwaardige» grijze» dorre» kleurloze etc. taal)
	dode taal (van macht» bureaucratie) / levende taal (c.q. literatuur)
	dode taal » boekentaal
	dood van beeldenwereld » dode metaforen » verouderde beeldspraak » cliché
	effect van devotioneel Nederlands taalgebruik » invloed van...
	eigen stem » persoonlijke stijl » individualiteit in stijl c.q. verwerking
	eigen taal / taal van anderen
	emotie en poëzie » emoties en poëzie » gevoel in poëzie
	emotie of lieve woorden of stemming verward met poëzie» literatuur» dichtkunst
	epigoon / navolger (epigonen versus navolgers)
	epigoon » navolger » epigonisme
	esthetisme » estheticisme» fraaie maar lege vorm» l'art pour l'art» esthetic
	evidente waarheid als persoonlijke ontdekking gepresenteerd » open deur als...
	fataal dat we literatuur en taal niet meer ernstig nemen
	Fens suggereert doehetzelf–roman: te maken uit aangeboden verzameling passages
	Fens: voorbehoud cq ambivalentie» teleurgesteld» kritisch» afwijzend» negati
	fijn ouderwets » gedragen » retoriek » geliefde (en getolereerde) cliché's
	formule / cliché : neutrale formele taal biedt uitzicht / ergerlijk lege geest
	functie van cliché('s) » functie(s) van gemeenplaats c.q. retoriek c.q. topos
	functioneren van beeldspraak» van metafoor » SOMS: – van (natuur)beschrijving
	gebeuren mèt taal (beschreven) / gebeuren ìn taal (tot stand gebracht)
	gedicht: een eigen en geheel nieuwe wereld (lastig a.h. bekende te verbinden)
	geen oorspronkelijk denken » als denker(s) niet oorspronkelijk
	geloofscrisis als taalcrisis » nietszeggendheid van religieuze taal
	grens van de retoriek
	Groot Gevoel » (te) grote gevoelens
	hart, staande uitdrukking(en)\ zegswijze(n)\ spreekwoorden met het woord –
	herhaling van emotie(s) c.q. van ontroering
	herhaling » woord» motief» beschrijving herhaald » OOK: eentonigheid»
	herhaling » zelfherhaling » het bekende herhaald » niets nieuws (toegevoegd)
	herinnering » herkenning : in relatie met waardering
	herkende metafoor door taal als nieuw beleefd
	herkennen / leren kennen (: vertrouwd / nieuw OF: bekend / onbekend)
	herkenning – erkenning – waardering » kracht der herkenbaarheid
	herkenning – vergelijking – oordeel
	herkenning: altijd eerst v.h. minst eigene van poëzie
	ideale krant » ideale zakelijke taal » wat daar allemaal NIET in hoort...
	ideeënarmoede » simpel » geestelijk armoedig » bekrompen » zelf niet de
	invloed » beïnvloeding OOK: verwantschap » overeenkomst » gelijkenis
	ironisch gebruik van gemeenplaats(en) of zakelijke dan wel ambtelijke taal
	kenmerk van slechte poëzie
	kerstvoorstelling » kerststal » –plaat » schilderijen met kerstgebeuren (etc
	kinderlijk taalgebruik » kindertaal
	kitsch appelleert aan lage (gênante) gevoelens
	kitsch–literatuur (: lichte » sentimentele – )
	kitsch: niet lelijk maar: mislukt mooi» bewust mooi» aanstellerig mooi
	kommunikaatsie » communiceren» klets–\ praatcultuur» kretologie» flowe
	kunst / kitsch [SOMS OOK: "officiële" cultuur vs. "populaire" cultuur]
	kunst: ontregelende regelzucht
	kunstkunst » kunstmatigheid van kunst–kunst » verhevene onschadelijk gemaakt
	lectuur: is expliciet (literatuur niet)
	leed » nood» ramp» ongeluk» verdrietig» droef» etc. (OOK: als li
	leegte » niets te vertellen » niets te zeggen » uiterlijk vertoon » lege vor
	leentaal » geen eigen taal (: geleende» kleurloze» slappe» "platte"
	lezer vertaalt cliché's in zijn eigen gevoelens
	lezersverwachting » (literair) verwachtingspatroon van lezer » leesverwachting
	literaire traditie – continuïteit – context – herkenning – situering
	literatuur die vnl. zichzelf als literatuur demonstreert: literaire literatuur
	literatuur van de literatuur » kitsch–elementen in (met lit. geschreven) lit.
	literatuur wordt entertainment » tekst blijft (louter) tijdvulling» consumptie
	lusteloze taal van wetenschap » (vlucht in:) ongeloofwaardig wetenschapsjargon
	massacultuur
	modewoord » modieus begrip cq – modernisme » modetaal » SOMS: sociologenjarg
	modieuze elementen c.q. jargon in literaire tekst(en) c.q. toneelstuk(ken)
	moedeloze taal » taalellende
	mogelijkheid tot metafoor » mogelijkheden tot metafoor
	Multatuli's gelijk: literair gelijk (gelijk van de stijl)
	navertellen » navertelbaarheid (: kenmerk van lectuurboeken)
	neologismen » nieuwe woorden » eigengemaakte woord– en zinsformaties
	niet in de mode» onmodieus» unzeitgemäsz» tegen de mode» eigenwijs cq &
	nieuwe taal » oorspronkelijke taal » nog niet "poëtisch"
	nivellering » gebrek aan niveau» geen kwaliteit» SOMS: angst voor ongelijkheid
	o » oh ! » ah!
	onechtheid als (iemands) vorm van echtheid
	ongewoon » ongewoon woord » ongewone woorden
	onleesbaarheid religieuze publikatie(s) door taalgebruik
	onpersoonlijk woordgebruik » afstandelijk–onpersoonlijke taal cq. beschrijving
	onpersoonlijke poëzie » onpersoonlijk geschreven » onpersoonlijke tekst(en)
	ontmoedigde criticus » onlust bij recenseren» (ellende van) vermoeide criticus
	ontroering bij lezer(s) » gevoelens van of bij lezer(s) » literaire ontroering
	oog » ogen » ogenlicht : als literair motief
	oorspronkelijken lijken later imitators van hun navolgers
	oppervlakkig (te – )\ uiterlijkheid» gebrek a.diepgang»reflectie » vervlakki
	originaliteit (voorbeeldloosheid; alles voor het eerst) » bij de bron van...
	oude–boekentaal
	poëzie is niet: gewone dingen op een ingewikkelde manier zeggen
	poëzie lezen om bevestiging van eigen gevoelens » puberaal lezen van poëzie
	poëzie terugwinnen op gemeenplaats » geen cliché meer » nieuw leven aan clic
	poëzie: als verovering (gevecht) / als aankleding van het al bekende
	poëzie: uniek gebeuren in taal; géén algemene idee.
	poëzielezer moet zelf zijn gedachten c.q. gevoelens gaan scheppen
	politiek » politicus (–ci) » beleid» bestuur» staatszaken» [OOK:
	puberaal » onvolwassen » huiskamer–realisme
	quasi diepzinnig of deskundig » kryptisch» (aanstellerig) hoogdravend» gewild
	regie van uiterlijkheden
	religieuze taal i.h. Nederlands versleten» kapot voor godsdienstige expressie
	repertoire (: vaste plaats in de waardering » gangbaar » erkend » gevestigd)
	retoriek misschien enige middel tot doorgeven van collectief wereldbeeld
	retoriek » retorica» retorisch» retorische inkleding» welsprekendheid»
	retorisch / persoonlijk
	rijmpoging (–en) » rijmelarij » SOMS: stoplap (–pen) » sinterklaasrijm
	romantische clichématigheid » OOK: romantisch cliché
	roos als literair motief
	scheiding natuur/ bovennatuur (met eigen jargon»taal voor 't bovennatuurlijke)
	schrijftaal (cq. boekentaal) / officiële spreektaal / (alledaagse) "broodtaal"
	schrijven als recycling
	schrijven is vorm v. onderzoek: taal brengt orde» nieuwe ideeën» verbanden aan
	schrijven om iets in je hoofd te verhelderen » om iets te weten te komen
	schrijver: schrijft steeds hetzelfde boek
	slecht geschreven » slechte stijl» slecht taalgebruik» stijlloos» quasi&ndas
	slijtage van literatuur » uitputting van literatuur
	smaak beroept zich op fictief verleden» traditie
	smettende taal
	spreuk » gezegde(n) » zegswijze(n) » spreekwoord(en)
	sterfproces van taal » taalverlies » verworden taal » dood v. taal » taalmoo
	Swarth, H.: de Nel Benschop van de smart OF: de trouwe weduwe v.d. Ned. poëzie
	taal (niet) in de vorm opgelost
	taal als religieus fenomeen (OOK: taal en theologie » theologie v.d. taal)
	taal brengt iets onbekends aan het licht » creativiteit van de taal
	taal voor bewondering of lof (: vaak onhandig» clichématig)
	taal vrijgemaakt van conventies
	taal: beperkingen (onmacht, grenzen) van de – » taal als beslagen spiegel
	taal: traditie van poëtische beelden c.q. dichterlijke –
	taalconsumptie ontmaskeren
	taalgebruik in kinderboek » taal cq stijl cq retoriek van of in jeugdboek(en)
	taalslijtage » wegslijtende taal » versleten taal
	taalvorming » taalmisvorming van lezer
	topos » veel gebruikt beeld of motief
	traditie » conventie » overlevering » (goede) oude gewoonte(n) » continu&ium
	traditioneel ... ZIE OOK: conventioneel ...
	traditioneel èn ongewoon
	traditionele symbolentaal c.q. symboliek » verouderde beeldtaal c.q. –schrift
	traditionele taal » conventioneel taalgebruik » ouderwetse cq. verouderde taal
	traditionele verstechnische middelen
	typologie » stereotypering » schematiseren » uniformering » "typisch&qu
	uiterlijkheden » (aan de) buitenkant » geen innerlijk (–e ervaring)
	valse romantiek » romantisch cliché
	verkeerde lezer (–s), de – » verkeerde reden om te lezen
	verouderd door nieuwer literair werk » overbodig geworden door nieuwe studie
	verouderde taal » traditioneel taalgebruik (OOK: bij vertaalde poëzie)
	verstoten en beroemd » miskend maar veelgelezen
	vertaling verarmt c.q. levert gemeenplaats op » verlies bij vertaling
	vertekening » vervalsing » tot (onschadelijk) cliché (gemeenplaats) gemaakt
	verveling bij lezer » herkenning en verveling » vervelend qua stijl
	verwoording, doordachte» zorgvuldige» moeizame» weinig spontane –
	vlot geschreven » vlotte stijl »SOMS: tè vlot
	voorspelbaar als waardekwalificatie (OOK: diskwalificatie)
	voorspelbaarheid » gebrek aan verrassing » stereotiep » SOMS: na 1x lezen "op
	vorm (taal) / inhoud ; OOK: samenhang cq (verloren) verband vorm en inhoud
	vorm als gemeenplaats » ontwikkeling van vorm(en) » eigen leven van vorm(en)
	vorm en geest
	waarderen berust op herkennen » (h)erkenning en waardering » herkenbaarheid
	wat je weet schrijf je niet op
	weinig verwerking van aanleiding tot gedicht
	wie geen taal heeft bestaat eigenlijk niet meer
	wijn als literair motief
	wilt u uit mijn taal gaan?
	Wissen, Driek van
	wonen in gedichten als literair motief
	woordkeus » woordgebruik » woordhantering
	woordvervuiling » taalvervuiling » begripsvervuiling
	zelfvernieuwing » OOK: verrassend door steeds nieuwe vorm
	zuiver / onzuiver (OF: rein / onrein; OOK: preoccupatie met kuis–/ onkuisheid