poëzie is niet: gewone dingen op een ingewikkelde manier zeggen
Artikelen
1965-12-11
Versierd en onversierd. Gedichten van H. Andreus, A. Angevaare en C. Buddingh'. Hoe diep is de oppervlakte?
Zie ook
"poëtische" poëzie: onpersoonlijke (cq kitschige) met poëzie geschreven po&
aanstellerij, tegen de – » hekel aan onechtheid » ontmaskeren » doorprikken
alleen maar gevoelsuitstorting
beeld en interpretatie van de werkelijkheid » concept(ie) van de werkelijkheid
beeld in de poëzie » metaforen in de poëzie
beeld » beeldkracht » plastiek » plastisch » beeldenrijkdom
bekentenis– / verbeeldingsliteratuur (OOK: tekort» risico van bekentenislit.)
beschrijvend ipv beeldend: analyse» betoog» (aangeklede) abstractie ipv beeld
beschrijvende verbeelding » verbeeldende (c.q. verbeelding door) beschrijving
beschrijving » illustratie ipv beeld»interpretatie»visie»verbeelding»s
beschrijving: het beschrevene c.q. waargenomene niet verdicht tot beeld
betekenisgeving » relatie(s) leggen » beeldvorming » tot eenheid lezen
bewerken van de werkelijkheid » verwerking van realiteit (: door kunstenaars)
cliché » gemeenplaats(en) » schablones » open deur(en) » platitude(s)
concentratie en dichtheid als waardecriterium
conventionaliteit van ontroering / bijzonderheid van gedicht
dichten is ...
dichten is ontvouwen van een kern» naar buiten ordenen van wat samengebald is
dichten speelt zich af tussen een woord en het enige er achter verborgen woord
dichten: d.i. verklaringen want verbindingen laten ontstaan in taal
dichten: dialoog aangaan met de dingen (van betekenis uitgaan cq ze die geven)
dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
dichten: woorden dwingen nog niet bestaande relaties aan te gaan
dichter: de gevoelens voorbij » een dichter schreit niet
dichterschap » OOK: dichterlijke werkzaamheid » dichter cq auteur aan het werk
dode taal (: lege» ongeloofwaardige» grijze» dorre» kleurloze etc. taal)
dood van beeldenwereld » dode metaforen » verouderde beeldspraak » cliché
emotie en poëzie » emoties en poëzie » gevoel in poëzie
emotie of lieve woorden of stemming verward met poëzie» literatuur» dichtkunst
feitelijkheden zonder visie » louter beschrijvend c.q. anecdotisch
Fens: kritisch programma » (EVT.: ergocentrisch) uitgangspunt v. lit. kritiek
Fens: voorbehoud cq ambivalentie» teleurgesteld» kritisch» afwijzend» negati
gebeuren mèt taal (beschreven) / gebeuren ìn taal (tot stand gebracht)
gedicht (: tekst) / gestalte van gedicht (: bij lezer)
gedicht als aanleiding tot duidend denken
gedicht als schaduw van de gestalte die altijd naar zich laat raden
gedicht is geen vertaling van een idee
gedicht: een eigen en geheel nieuwe wereld (lastig a.h. bekende te verbinden)
geen beeld geworden» weinig verbeelding» geen objectivering» (verteld maar...)
geen betekenisgeving » (te) weinig betekenisgeving
geen nieuwe visie» geen nieuw (in–) zicht» geen nieuwe kennis cq nieuwswaarde
gekunsteld » gemaakt» kunstmatig» geforceerd» onecht» aanstellerij&raq
gevoelens op woorden gezet is geen poëzie voor Fens, (onoorspronkelijke – )
goed boek » goede boeken » het goede boek
goed gedicht / slecht gedicht [SOMS: goede roman / slechte roman]
goed gedicht: je gelooft alleen in gedicht; aan maker denk je niet
Groot Gevoel » (te) grote gevoelens
herschepping van de werkelijkheid
kenmerk van slechte poëzie
kunst verslindt, vertaalt en reduceert onze werkelijkheid tot teken
kunst: toevallige werkelijkheid bewerkt tot (beeld van) algemene waarheid
kunstkunst » kunstmatigheid van kunst–kunst » verhevene onschadelijk gemaakt
kunstmatig (–heid): hypergeraffineerde constructie » overzorgvuldig» –verfij
kunstmatigheid van kunst » werkelijkheid zichtbaar maken eist stilering: vorm
lectuur: is expliciet (literatuur niet)
leegte » niets te vertellen » niets te zeggen » uiterlijk vertoon » lege vor
lezer Fens wil: beteugeld worden door taal en niet door gedachten» ervaringen
lezer vertaalt cliché's in zijn eigen gevoelens
literaire kwaliteit » literaire waarde » SOMS OOK: dubieuze lit. kwaliteit
literatuur: geen persoonlijke c.q. interessante mededeling (poëzie evenmin)
literatuurderig » quasi–literatuur » literair pretentieus » pohezie
literatuurfilosofie » filosofie van de poëzie » (taal–) filosofie en poë
lyriek of poëzie?
metaforisering » symbolisering » SOMS: oversymbolisering
metamorfosering annexeert werkelijkheid
minor poet(s) » dichter(s) c.q. auteurs die hun belofte niet waar maken
moeilijke poëzie » ontoegankelijke poëzie » hermetische poëzie
norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie
ongekende ervaringen verwoorden: behoeft beeldspraak
ontroering bij lezer(s) » gevoelens van of bij lezer(s) » literaire ontroering
oorspronkelijkheid als eis » criterium van originaliteit » eigenheid gevraagd
originaliteit » oorspronkelijkheid » eigenheid » persoonlijkheid » herkenbaa
parafraseren verkracht literaire tekst
persoonlijke alledaagsheden van dichters op taalmuziek gezet; Fens wil géén –
poëtica Fens: zijn ideeën & overwegingen mbt poëzie» literatuur» etc
poëtica » poëticale opvattingen cq – onderzoek » wat is literatuur cq po
poëzie / geen poëzie (goede poëzie / slechte poëzie)
poëzie / leer
poëzie / proza
poëzie is méér dan esthetisch» gevoelig» anekdotisch» halfzacht
poëzie: als verovering (gevecht) / als aankleding van het al bekende
poëzie: metaforisch "denkproces" ('gedicht denkt dichtend'\ dichten is denken)
poëzie: uniek gebeuren in taal; géén algemene idee.
proces van het dichten zelf » dichterlijk taalproces
quasi diepzinnig of deskundig » kryptisch» (aanstellerig) hoogdravend» gewild
quasi–kunst » (smakeloze) quasi–cultuur » kitsch (–erig)
redeneren / verbeelden (: betoog c.q. beschrijving / beeld; analyse / beeld)
scheppingsproces » creatief proces » vormkracht
schrijven als ontdekken van ware aard van de realiteit
schrijven is vorm v. onderzoek: taal brengt orde» nieuwe ideeën» verbanden aan
sierpoëzie » poëzie als ornament » sierkunst
slechte poëzie » zwakke poëzie » geen poëzie » "dit is g&eacut
spanning door taal » spanning ontstaan uit de taal
stof wordt inhoud door vormgevingsvermogen van auteur
taal brengt iets onbekends aan het licht » creativiteit van de taal
taal tot zijn recht laten komen is de kern van schrijven en dichten
taal van de dichter geeft uiterlijke wereld gestalte van de innerlijke
taal » –kracht » macht c.q. kracht v.d. taal » taalgebeuren » –k
taalvernieuwing » taalvernieuwer » revolutionair cq. experimenteel taalgebruik
teken–kracht van (overtuigend» onontkoombaar) beschreven gebeurtenis» situatie
tekst (niet) goed vinden: tekst (niet) geloven » (on)geloofwaardigheid v.tekst
tweede (eigenlijke) natuur aan de werkelijkheid gegeven in poëzie
verkeerd verband (gelegd) » fout (–ieve informatie) » onjuist » onnauwkeurig
versje / gedicht (vgl.: lectuur / literatuur) ; OOK: cabaretlied / gedicht
verstechniek » poëtische middelen » versbouw » ambachtelijkheid als dichter
vorm (taal) / inhoud ; OOK: samenhang cq (verloren) verband vorm en inhoud
vorm » vormkracht » vormgeving » OOK: design EN: vormloosheid c.q. vormeloos
waarde » waarde (belang» status» waardigheid) v. literatuur » literaire waar
waarderingsprincipe bij Fens » motief (–ven) voor Fens' bewondering
waardetoekenning » oordeel (–svorming) » beoordelings– & waarderingsproc
weinig verwerking van aanleiding tot gedicht
wereld in woorden (autonome» fictieve» literaire werkelijkheid : is van taal)
werkelijkheid – beeld van de werkelijkheid – ware werkelijkheid
woord » woordwaarde » woordkracht » (SOMS: vervalsende) macht van woord(en)
X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK