woordkeus » woordgebruik » woordhantering
Artikelen
  • 0000-00-00""""""""""WOORDGRAPJES BIJ FENS: In zijn Linie–columns (met het vogelvignetje) zijn woordgrapjes een veel gehanteerd stijlmiddel. Zo bv. in "overmoed" (9.4.60), een ironiserend stukje over de wijze waarop de r.k. pers zich uitsloofde na de benoeming van een Nederlandse kardinaal, waar hij een voorpaginakop signaleert: "Kardinaal maandag naar de kleermaker" laat hij op dat belangwekkende nieuws deze zin volgen: "Bij een goed katholiek gaat zo'n mededeling niet in zijn kouwe kleren zitten." Cf. ook in "kleuren" (De Linie 16.04.60) over een onwennige poging om met Pasen eieren te gaan beschilderen: "Met een kleur hebben wij aan een vrouwelijke kennis een kookboek te leen gevraagd." Daarin vindt de auteur o.m. "theoretisch geëier"; bij de mislukkende verfaanschaf daarna: "Wij kozen eieren voor ons geld en holden de winkel uit"; en even verder: "het kookboek kookte over van leuke tips"; en hij voelt zich "voor het lapje gehouden" door het advies om eieren glimmend te wrijven met een lapje met olie. Zie ook "wandelen" (De Linie, 23.4.60), waarin o.m. de uitdrukking "je beste beentje voor zetten" gebruikt wordt bij de komische beschrijving van een fanatieke wandelaarster. Zie vooral ook "vakbeurs" in De Linie dd 11.6.60, waarin o.m. van een begrafenisondernemer wordt gezegd: "hij lachte, waarbij een kerkhof zichtbaar werd." en even verder: "laat je niet kisten", "daar lachen wij ons altijd dood mee", "onderkruiper", "doodeenvoudig", enz., enz. Zie ook in De Linie dd 8.10.60 de column "leek" (dat speelt op de toen in r.k. kringen hevig woedende problematiek van het verschil tussen 'leken' en bekleders van het geestelijk ambt) waar in de tweede kolom het woordje 'leketreurspel' wordt gebruikt en in de slotzin 'leek' als scheldwoord valt. Vanaf 1955 zijn zulke grappen typerend in zijn columns (evenals de daar gehanteerde "wij"–vorm). [Notitie om dat niet te vergeten; ik had eerder dit soort aantekeningen moeten maken! 9.2.2000]
  • 1956-10-06Blues voor voetstappen
  • 1960-08-06verhalen van leo vroman, de –
  • 1961-03-11Inspiratie en aspiratie, idee en bezieling. Zeg het niet met poëzie. Gedichten van José Erens, Maarten Mourik, Max Bardol en Cor Stutvoet
  • 1962-03-24scharlaken snoer" van Th.J.M. Naastepad, "Het – . Het Woord ernstig nemen. Getijdendiensten in de landstaal
  • 1963-01-19Fabels van Leo Vroman. Microscopisch geziene avonturen. "Pijn en het meisje"
  • 1963-03-09Roman van twee schrijvers. "Baratzeartea" van Johan Daisne. De droom die gelijk krijgt
  • 1964-01-11strijd tegen de wanorde, De – . "Op weg naar het einde" van G.K. van het Reve
  • 1964-07-11Nieuwe vertaling van Johannes–evangelie. Gewijde taal en leegte
  • 1964-12-023 december 1864–22 november 1924. Heyermans als Falkland [sic]
  • 1964-12-24Eer aan God en vrede op aarde onder de mensen. Verschillende nieuwe vertalingen van het Loflied der Engelen in Lucas II–14
  • 1965-04-17Tussen de klemmen van leven en dood. "126 gedichten" van Leo Vroman
  • 1972-12-15Geplooide ernst
  • 1975-07-04Te gek
  • 1977-09-23Of je gewoon doodlachen
  • 1986-11-24Puntig en haast brekend
  • 1987-01-23absolute, Het
  • 1992-10-16Als Getuige Van De Kristallisatie
  • 1997-08-29Wortelend waar water stroomt
  • 1998-02-06Iets doods in de avondtuin
  • 1999-09-10Nietig, bijna uit iets halfs geschapen. De poëzie van Szymborska lijkt met de losse hand geschreven
  • 2002-01-24Iets
  • 2002-09-27Gevoelig te bestrijken ook. Poëzie en tekeningen van Hugo Claus in facsimile
    • Zie ook
  • "iets" [het woord – ]
  • "poëtische" poëzie: onpersoonlijke (cq kitschige) met poëzie geschreven po&
  • aarzeling om te schrijven» moeite met of schroom tot schrijven» writer's bloc
  • associatie » connotatie(s) » bijbetekenis(sen) » nuance (–s) » bijgeda
  • betekenisverlies van woord door overmatig (: verabsoluterend) gebruik ervan
  • boot, het woord – (bij Marsman)
  • buiten betekenis van de woorden om
  • cliché » gemeenplaats(en) » schablones » open deur(en) » platitude(s)
  • conventioneel » traditioneel» conformistisch» stereotiep» alledaags» o
  • dood van beeldenwereld » dode metaforen » verouderde beeldspraak » cliché
  • elementaire taal » oertaal » beginnende taal
  • gedichten lezen en woordenboek (: in lexicon algemene» neutrale betekenissen)
  • juiste woord is het niet (maar weet geen ander)
  • kunstkunst » kunstmatigheid van kunst–kunst » verhevene onschadelijk gemaakt
  • literaire taal en gewone woorden » (quasi–) literair vs. sober taalgebruik
  • literatuuronderwijs is taalonderwijs!
  • modaal woord » modale woorden
  • neutrale mededeling aan seksuele connotatie krijgen (, iedere – )
  • quasi–kunst » (smakeloze) quasi–cultuur » kitsch (–erig)
  • retoriek » grootspraak » taalvertoon » –vergroting » bedrog van»
  • retoriek » retorica» retorisch» retorische inkleding» welsprekendheid»
  • scheppen: niet nieuw maken maar je in woord» toon verwijderen van wat er al is
  • schrijven » schrift» schrijfgerei» (teken–) potlood» pen» viltst
  • schrijverschap » schrijvers » het schrijven » auteur (–s) » schrijver
  • stijl » stilistisch vermogen » schrijfwijze » taalbehandeling
  • stijlmiddel » stilistische middelen » stijlmiddelen » stijlfiguur
  • taal » –kracht » macht c.q. kracht v.d. taal » taalgebeuren » –k
  • taal » taalgebruik » gebruik van taal » taalbeheersing » macht over taal
  • toon versus taal » "toon" (OOK: versus taal) » [OOK:] "toon" in&raq
  • verkleinwoord » diminutieven
  • verstechniek » poëtische middelen » versbouw » ambachtelijkheid als dichter
  • woord / zin (: in poëzie)
  • woord » woordwaarde » woordkracht » (SOMS: vervalsende) macht van woord(en)
  • woord, dienaar» dienaren van het –
  • woordbetekenis » woord » SOMS: beladen woord
  • woordenboek » lexicon
  • woordfunctie in goede tekst: ander woord gekozen wijzigt voorstelling v geheel
  • woordrijkdom » verbale rijkdom » overvloed aan (bijzondere) woorden
  • ` ...enz. [: HET KAN ZINVOL ZIJN OM VERDER TE ZOEKEN OP DIVERSE TREFWOORDEN!]