gebeuren mèt taal (beschreven) / gebeuren ìn taal (tot stand gebracht)
Artikelen
1961-05-06
Nijhoff als criticus. Gevoel voor gemeenschap en traditie. Kanttekeningen bij verzameld proza.
1961-08-19
schrijver en zijn stof, De – "De schuldvraag" van Nel Noordzij, Intelligentie en uitdaging
1962-05-12
Lectuur
1963-06-01
schrijver als maker, De – . Verhalen van Jan Wolkers en G.K. van het Reve. "Dominee met strooien hoed"
1966-05-14
"Variaties van liefde". Het tastend dichterschap van Gabriël Smit. Meer een vrager dan een weter
1969-02-01
Buitenwereld heel wat boeiender. Veel gedichtenbundels maar weinig kwaliteit
1969-11-01
heldhaftige aandichten van Gabriël Smit, Het –
1970-03-13
Kreten met orgelbegeleiding. Verhalen uit een asiel door Roger Van de Velde
1973-08-31
Twee fragmenten
1976-12-10
Grote onbekende
1977-02-04
Talent voor talent
1977-07-15
Schaduw, De
1990-03-19
roeping voor de uitersten, Een
1996-11-01
Altijd hetzelfde
1998-06-05
Voor dichten niet dom genoeg
Zie ook
bekentenis– / verbeeldingsliteratuur (OOK: tekort» risico van bekentenislit.)
beschrijvend ipv beeldend: analyse» betoog» (aangeklede) abstractie ipv beeld
beschrijving: het beschrevene c.q. waargenomene niet verdicht tot beeld
betekenis / inhoud [: kunstenaar geeft inhoud (stof) betekenis]
blijvende waarde vergt vorm die méér kansen geeft dan gebruikswaarde
blijvende waarde » toekomstmogelijkheden van tekst » niet verouder(en)d
cliché » gemeenplaats(en) » schablones » open deur(en) » platitude(s)
concentratie en dichtheid als waardecriterium
conventioneel » traditioneel» conformistisch» stereotiep» alledaags» o
dichten is ...
dichten is ontvouwen van een kern» naar buiten ordenen van wat samengebald is
dichten: d.i. verklaringen want verbindingen laten ontstaan in taal
dichten: het naamloze naam geven » inzichten–in–het–bestaan uit taal vrijmak
dichten: woorden dwingen nog niet bestaande relaties aan te gaan
dichterschap » OOK: dichterlijke werkzaamheid » dichter cq auteur aan het werk
dode taal (: lege» ongeloofwaardige» grijze» dorre» kleurloze etc. taal)
duister / onbegrijpelijk (: in poëzie: kwaliteit vermoed / slechte kwaliteit)
duurzaam ? » blijvend? » wat is over 40 [of méér] jaar onthouden?
emotie of lieve woorden of stemming verward met poëzie» literatuur» dichtkunst
entourage » ambiance » couleur locale » decor c.q. gebeurtenissen in verhaal
gedicht: een eigen en geheel nieuwe wereld (lastig a.h. bekende te verbinden)
gedichten lezen en woordenboek (: in lexicon algemene» neutrale betekenissen)
geen beeld geworden» weinig verbeelding» geen objectivering» (verteld maar...)
initiatief van de taal» van de tekst
juiste woord: nog even en daar is het – » wachten op het ultieme woord
kenmerk van slechte poëzie
lezen binnen de (betekenisgevende) vorm
lezer Fens wil: beteugeld worden door taal en niet door gedachten» ervaringen
literaire kritiek » literatuurkritiek » literatuurbeschouwing
literaire kwaliteit » literaire waarde » SOMS OOK: dubieuze lit. kwaliteit
literatuur: geen persoonlijke c.q. interessante mededeling (poëzie evenmin)
literatuurlezer / lectuurlezer (OOK: lezen van literatuur/ van lectuur)
norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie
onpersoonlijk woordgebruik » afstandelijk–onpersoonlijke taal cq. beschrijving
ont–subjectivering van taal (: ontlediging» anoniem–wording van taal)
poëzie is niet: gewone dingen op een ingewikkelde manier zeggen
poëzie: metaforisch "denkproces" ('gedicht denkt dichtend'\ dichten is denken)
redeneren / verbeelden (: betoog c.q. beschrijving / beeld; analyse / beeld)
schok van plotseling inzicht in grote poëzie
spanning door taal » spanning ontstaan uit de taal
stijl » stilistisch vermogen » schrijfwijze » taalbehandeling
stof wordt inhoud door vormgevingsvermogen van auteur
taal die in de woorden te veel betekenis oproept » teveel associaties mogelijk
taal tot zijn recht laten komen is de kern van schrijven en dichten
taal » –kracht » macht c.q. kracht v.d. taal » taalgebeuren » –k
taal » taalgebruik » gebruik van taal » taalbeheersing » macht over taal
taalgeweld » taalziek
taalkritiek » [OOK:] geen taalkritiek
taalvernieuwing » taalvernieuwer » revolutionair cq. experimenteel taalgebruik
teken–kracht van (overtuigend» onontkoombaar) beschreven gebeurtenis» situatie
tekst (niet) goed vinden: tekst (niet) geloven » (on)geloofwaardigheid v.tekst
verdichting » concentratie» betekenisconcentratie» –verdichting [OOK: geen &
versje / gedicht (vgl.: lectuur / literatuur) ; OOK: cabaretlied / gedicht
verstechniek » poëtische middelen » versbouw » ambachtelijkheid als dichter
vorm (taal) / inhoud ; OOK: samenhang cq (verloren) verband vorm en inhoud
vorm / inhoud
vorm modern / inhoud traditioneel OOK: modern qua taalgebruik / conventioneel
vorm » vormkracht » vormgeving » OOK: design EN: vormloosheid c.q. vormeloos
waarde » waarde (belang» status» waardigheid) v. literatuur » literaire waar
waarde: literaire vs. niet–literaire – » zuiver literair vs extra–literair
waarderingsprincipe bij Fens » motief (–ven) voor Fens' bewondering
waarheid / verbeelding (in taal)
woord » woordwaarde » woordkracht » (SOMS: vervalsende) macht van woord(en)
woordbetekenis » woord » SOMS: beladen woord