geschiedschrijving » historiografie » geschiedwetenschap » (SOMS: –filosofie
Artikelen
  • 1957-02-09 00:00:00Tegen het uurwerk
  • 1957-10-12 00:00:00geschenk bij het doctorsjubileum van gerard brom
  • 1957-12-14 00:00:00Literatuurgeschiedenis in twee pocketboeken
  • 1959-12-05 00:00:00Gerard Brom
  • 1961-09-02 00:00:00Werkelijkheid en mogelijkheid. Vestdijks "De filosoof en de sluipmoordenaar". Wat is waarheid?
  • 1962-04-21 00:00:00Eichmann als symbool van de vooruitgang. "De zaak 40»61" van Harry Mulisch. Mechanisch of angstig?
  • 1964-04-25 00:00:00droom van een gemeenschap, De – . Brabantse herinneringen van Anton van Duinkerken
  • 1971-07-03 00:00:00Al eerder "kwaade lugt" een Amsterdams probleem
  • 1971-11-16 00:00:00Monument in een leegte. Een "Memor–boek" over het leven der joden in Nederland vanaf de middeleeuwen tot 1940
  • 1972-02-01 00:00:00Terzijde. Uit nood en leed geheven
  • 1974-08-23 00:00:00Holland dada
  • 1974-09-21 00:00:00Gesloten tijd
  • 1974-10-11 00:00:00Luisterstukken
  • 1975-09-26 00:00:00Alledaags
  • 1976-04-24 00:00:00Soepel en met mate
  • 1976-08-13 00:00:00David Knowles
  • 1976-11-16 00:00:00zwarte hand", "De – , een documentaire: Meesterproef van Louis Paul Boon
  • 1977-01-03 00:00:00Aanhoudende vorst
  • 1977-02-14 00:00:00ritueel van de rijkdom, Het
  • 1977-05-06 00:00:00Rond de vierde mei
  • 1977-07-22 00:00:00Tante Koos en de wetenschap
  • 1978-02-20 00:00:00angst voor het verhaal, De
  • 1978-02-24 00:00:00Dat is een mens, dat is een dier
  • 1978-05-22 00:00:00achterkant van de Gouden Eeuw, De
  • 1978-05-29 00:00:00ontmanteling van een kluizenaar, De
  • 1978-10-30 00:00:00Babylon van de drank, Het
  • 1978-11-20 00:00:00Worstelend met wanhoop
  • 1979-01-03 00:00:00Requiem voor het ridderwezen
  • 1979-06-08 00:00:00Van verhaal tot historie . . .
  • 1979-06-25 00:00:00Blik van voor en achter de toonbank
  • 1979-08-03 00:00:00bekoring van de feiten, De
  • 1979-12-07 00:00:00Uitzien naar het verleden
  • 1980-02-25 00:00:00ontdekkers en de onderste steen, De
  • 1980-03-28 00:00:00Gossip
  • 1980-04-14 00:00:00Minst bekende boek van Waugh, 't
  • 1980-05-12 00:00:00Nieuws van het westelijk front
  • 1980-06-30 00:00:00Held in de huiskamer
  • 1980-09-29 00:00:00Koning, keizer, kardinaal
  • 1981-05-22 00:00:00Aktualizering
  • 1981-08-14 00:00:00Rekonstruktie
  • 1981-11-13 00:00:00Allemaal dood
  • 1982-03-08 00:00:00rekenkunst van de geschiedenis, De
  • 1982-04-19 00:00:00sergeant, een koning en de paus, Een
  • 1983-01-28 00:00:00In Indië gebleven
  • 1983-05-27 00:00:00AJP Taylor
  • 1983-09-09 00:00:00Met en zonder vuile handen
  • 1984-09-07 00:00:001939
  • 1985-02-04 00:00:00"Marmeren monumenten, flitsend staal"
  • 1987-08-17 00:00:00Tekeningen aan de wand
  • 1988-01-25 00:00:00Alleen met neergang en einde
  • 1989-05-29 00:00:00Binnenhuis en buitenwereld
  • 1989-09-01 00:00:00Geluiddicht
  • 1990-09-10 00:00:00Alleen schatplichtig aan de klok
  • 1993-11-01 00:00:00evenwicht als levensvisie en opdracht, Het
  • 1995-02-03 00:00:00Hybride Van Wetenschap En Literatuur?, De
  • 1995-02-27 00:00:00Als tulpen in een breekbare vaas vol water
  • 1995-11-20 00:00:00Heel even wordt er een leeszaal ingericht
  • 1996-01-22 00:00:00kijkoperaties van de negentiende eeuw, De
  • 1996-03-04 00:00:00belegering van een leegte, De
  • 1996-07-29 00:00:00schitterende droomwereld van het denken, De
  • 1996-11-04 00:00:00plezier van het dichtgeknepen oog, Het
  • 1996-12-02 00:00:00grootheid van de vergissingen, De
  • 1997-02-24 00:00:00kleinbeeld van een cultuur, Het
  • 1997-12-01 00:00:00duizendjarig rijk van bekeringen, Het
  • 1998-02-09 00:00:00Martelaar in een dubbelzinnige cultuur
  • 1998-03-09 00:00:00Hoe burgerlijk was de burger?
  • 1998-04-06 00:00:00allerkleinste geloofsbrief, De
  • 1998-04-27 00:00:00lege lijst van het verleden, De
  • 1998-07-10 00:00:00Nog een bibliotheek
  • 1998-11-23 00:00:00Drie jaar voor verandering van eeuwen
  • 1998-12-28 00:00:00boek van overvloed en onbehagen, Een
  • 1999-03-05 00:00:00Oorlogsgeschiedenissen als heilsgeschiedenissen
  • 1999-03-12 00:00:00Puritein van de geest. Literair getoonzette biografie van Spinoza
  • 1999-04-16 00:00:00Joods leven in Amsterdam. Overlevenden vertellen over armoede en socialisme
  • 1999-04-30 00:00:00Pelgrimstocht naar de hemel
  • 1999-10-29 00:00:00Constantijn als nieuwe Verlosser
  • 1999-12-17 00:00:00Italiaanse Jeanne d'Arc, Een – . Een met passie geschreven biografie van Eleonora Pimentel
  • 1999-12-30 00:00:00In het hiernamaals van de wetenschap. 'Oxbridge' komt genuanceerd tot leven in portretten van beroemde 'dons'
  • 2000-02-11 00:00:00Aards voedsel en geestelijke spijs. Uiterlijk en innerlijk beeld van de middeleeuwen in fascinerende encyclopedie
  • 2000-03-24 00:00:00hoogstaande opportunisme van de jezuïeten, Het
  • 2000-05-19 00:00:00energie van de late Oudheid, De – . 'Late Antiquity' is een haast opwindend naslagwerk
  • 2000-07-28 00:00:00mythe vol achterdocht, vervalsing en naijver, Een – . De stichting van de cisterciënzerorde in de twaalfde eeuw
  • 2000-09-08 00:00:00opgewektste man uit de Engelse literatuur, De
  • 2000-10-13 00:00:00laatste avondmaal in Engeland, Een
  • 2001-01-05 00:00:00literaire kanthandelaar, Een – . Gebrek aan afstand kenmerkt biografie van Felix Timmermans
  • 2001-01-12 00:00:00Gebouwen naar de letter en naar de geest
  • 2001-01-26 00:00:00In feite is de kosmos Engels. Peter Ackroyd schreef een biografie van eindeloos Londen
  • 2001-02-09 00:00:00chaos van de tijd bezweren, De – . Geschiedschrijving als weinig vrolijke wetenschap
  • 2001-04-27 00:00:00In het spoor van de pest
  • 2001-09-07 00:00:00heilige van niets, Een
  • 2001-11-02 00:00:00stad altijd in wording, Een
  • 2002-02-22 00:00:00burgerlijke knusheid van Leiden, De – . Willem Otterspeer vervolgt zijn geschiedenis van de universiteit
  • 2002-05-24 00:00:00chemie van een kil huwelijk, De
  • 2002-09-13 00:00:00eeuw van Victoria, De – . A.N. Wilson schreef een ideaal historisch leesboek
  • 2002-10-11 00:00:00groen van de verbeelding, Het – . Peter Ackroyd en de continuïteit van het Engelse karakter
  • 2002-11-22 00:00:00Icoon van onveranderlijkheid. Een politieke, religieuze en culturele geschiedenis van Byzantium
  • 2003-02-21 00:00:00Openluchttheater van de dood. Gladiatorengevechten in Rome vormden het slotnummer van de dag
  • 2004-01-23 00:00:00Van Kloos tot Bloem en verder. Jessica Voeten beschrijft de geschiedenis van het Witsenhuis
  • 2004-05-01 00:00:00Zevengetijdeninstituut
  • 2004-05-21 00:00:00stad uit het niets, Een – . Gods zegen rustte op de verdrijving van de roomse leer uit Amsterdam
  • 2004-09-24 00:00:00Samenkomen om uiteen te gaan. Geschiedenis van jezuïeten op bijna beschamende wijze geboekstaafd
  • 2005-01-21 00:00:00Wijnkloosters, bierkloosters, ciderkloosters. Jacques Le Goff situeert het begin van Europa in de Middeleeuwen
  • 2005-03-04 00:00:00Welgemoed op de brandstapel. Drie Blokkers markeren de vaderlandse geschiedenis met 'halteplaatsen'
  • 2005-03-11 00:00:00raadsel van de bloei, Het – . Geschiedenis van Amsterdam van 16de tot 19de eeuw
  • 2005-04-01 00:00:00Brekebenen en baanbrekers. Willem Otterspeers derde deel over de geschiedenis van de Leidse universiteit
  • 2005-06-17 00:00:00Overal grommen de heidenen. Pelgrims naar Jeruzalem waren de toeristen van de Middeleeuwen
  • 2005-06-30 00:00:00Goede raad van de hooggeleerde Vos. Brieven uit vier eeuwen voorbeeldig gebundeld
  • 2005-07-14 00:00:00Grote geleerden, kleine universiteit. Proefschrift over geschiedenis van Amsterdamse onderwijsinstelling Athenaeum Illustre in 17e eeuw
  • 2005-08-11 00:00:00Weten en herinneren
  • 2005-12-23 00:00:00Boven het duister schitteren de sterren. Weergaloos beknopte wereldgeschiedenis van E.H. Gombrich
  • 2006-02-03 00:00:00Hoe barok was de barokpaus eigenlijk? Het waarom ontbreekt in uitvoerige studie over Urbanus VIII en zijn Barberini–familie
  • 2006-06-09 00:00:00tijd gaat waaien als de wind, De – . Bewonderenswaardige studie van Willem Otterspeer over historicus Johan Huizinga
  • 2006-09-22 00:00:00Tussen 200 en 600 is alles gebeurd. Boeiende geschiedenis van de Latijnse liturgie
  • 2006-11-24 00:00:00Blokken en brokken Amsterdam. Derde geschiedenisdeel maakt de hoofdstad tussen 1830 en 1900 zichtbaar
  • 2007-03-01 00:00:00Familiealbum van Nederlandse antiquaren. Geschiedschrijving van boekwetenschapper Piet J. Buijnsters is veeleer een portrettengalerij
  • 2007-05-25 00:00:00Nooit meer hersteld van Busken Huet
  • 2007-06-01 00:00:00Zinnen als vestingmuren
  • 2007-06-08 00:00:00Amsterdam is uit Amsterdam weggeschreven. [Kopje in gekleurd cliché:] "Hoe mooi ook, het is de blik uit een voorbije tijd'
  • 2007-07-26 00:00:00wereld vol klasseverschil, Een – . Studie over sport in het Victoriaanse Engeland
  • 2007-11-15 00:00:00cultuur houdt zich zelden aan zichzelf, De – . [Kopje binnen de tekst:] Ik ben de archeoloog van mijn geest
  • 2008-04-25 00:00:00Naar bed met vierduizend patrijzen. Marco Polo had een betere pen, maar de 14e–eeuwse wereldreiziger Odoric schreef innemender
  • Zie ook
  • adjectiefgebruik bij de verhalende historicus Presser
  • archiefonderzoek
  • beeldvorming mbt. (historische) werkelijkheid cq. persoon » beeld van verleden
  • belangstelling voor geschiedenis
  • beschrijving / commentaar (OOK: concreet beschrijvend / abstract beschouwend)
  • betekenis–gevers versus rationalisten » OOK: alpha versus bèta
  • betekenisgeving » zingeving» (zingevende) verbanden leggen» (door) verbeelding
  • betekenisloos » zonder betekenis (geworden) » naar niets verwijzend
  • biografie: "een naar de ideeën van een schrijver gevormd leven" (zegt Fens)
  • biografie: interpretatie» visie» zelfportret van de biograaf
  • biografische traditie in Engeland
  • Brouwers, J.
  • Carmiggelt als sociale geschiedschrijver en geschiedschrijver van de taal
  • cartografie » atlas » kaart » plattegrond » OOK: cultuuratlas cq schoolatlas
  • comparatieve biografie » vergelijkende biografiewetenschap
  • conserveren is culturele opdracht » (: jawel, maar... )
  • contemporaine positie » situering in eigen tijd » lit.–hist. plaatsbepaling
  • cultuurkritiek » cultuurfilosofie
  • cultuurpessimisme » ondergangsideeën mbt. onze bedreigde cultuur
  • cultuurverlies » –arm» –vernietiging» –ondergang» geen cul
  • dagelijksheden van het verleden » dagelijks leven van vroeger
  • eenzijdige kijk op het middeleeuwse leven, onze beperkte c.q. –
  • ethiek mbt. brief als documentair materiaal » mogen brieven openbaar gemaakt?
  • fatale vroeg–monastieke invloed op het christendom
  • feit / fictie
  • fictie / waarheid (c.q. realiteit)
  • fictie / werkelijkheid (: literaire orde / orde van buiten de tekst)
  • fictionalisering bij documentatie » vervalsing door documentatie
  • fictionalisering van herinnering(en)
  • filosoof » filosofie » wijsgerig » filosofisch (–e achtergrond) » denk
  • Franse Revolutie
  • geen geschiedenis » – – in traditionele zin (nl. als betekenisvol verhaal)
  • geen verleden meer » verbinding met het (versplinterde) verleden problematisch
  • geromantiseerd verleden » idealisering van (beelden van) het verleden
  • geschiedenis kiemcel van wetenschap èn literatuur ?
  • geschiedenis van het westen» de westerse cultuur» westerse traditie
  • geschiedenis » historie » historische informatie
  • geschiedenis: toevallige verzameling of zinvol plan cq betekenisvol verhaal?
  • geschiedschrijven / romanschrijven
  • Groniek [uitgave St. Onafhankelijke Groninger Historische Studentenpers]
  • heilsgeschiedenis » heilshistorisch
  • herhaling en vernieuwing – renaissance en reveil
  • herinnering: het verleden als verhaal
  • historiciteit » historisch waar (–devol)\ historisch belang» macht v. verleden
  • historicus » historici » geschiedschrijver(s)
  • historisch bewustzijn » historisch besef » (OOK: géén c.q. zonder –
  • historisch gebeuren » geschiedenis : getransformeerd tot fictie of verhaal
  • historisch refentiekader » kennis van de geschiedenis
  • historische / fictieve figuren (in literatuur»muziek»beeldende kunst»theater)
  • IISG » Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (Amsterdam)
  • illusie van geschiedschrijving
  • KDC » Katholiek Documentatie Centrum (Nijmegen)
  • kunst / wetenschap / OOK: kunstenaarschap / wetenschap (–sgerichtheid)
  • levensbeschouwing » –visie» –besef» –leer» –stijl &r
  • lezer–van–nu draagt veel verleden mee » verleden als referentiekader
  • literaire geschiedschrijving » problematiek van literaire geschiedschrijving
  • literatuur – wetenschap (verhouding – ) » SOMS: literatuur vs historiografie
  • literatuur–historicus (–ici)
  • literatuurgeschiedenis streeft naar samenhang» is een constructie
  • mediaevistiek
  • mentaliteitsgeschiedenis » begrippen–\ ideeën–\ cultuurhistorie» tijdsb
  • middeleeuwen » middeleeuws
  • natuurwetenschap» –kunde» –lijke historie» (schrijvende) bioloog»
  • Nederlandse literatuurgeschiedenis » geschiedenis v. d. Nederlandse literatuur
  • Nicolaisen, Dörte
  • obituaries in "The Times" » lezen van – als literair motief
  • onbetrouwbaar zicht op verleden
  • onbetrouwbare bron » ontbrekend of weinig betrouwbaar documentair materiaal
  • ontmythologisering » demythologiseren » SOMS OOK: ontluisteren
  • oraal » orale literatuur c.q. cultuur c.q. geschiedenis
  • ordening van het verleden
  • oude foto (–'s)
  • periodisering
  • persoonlijk / officieel (OOK: privé / openbaar)
  • perspectief van nu/ van verleden
  • prehistorie » stenen tijdperk
  • Presser, Jacques
  • reconstructie
  • relatie met het verleden, onze – » SOMS: te veel verleden » last v.h. verleden
  • relatie van auteur tot verleden » schrijver zoekt (OOK: zijn» haar) verleden
  • Renaissance in de middeleeuwen: Karolingische c.q. 12e–wse renaissance
  • Republiek der Zeven Provinciën » de Nederlanden
  • romanfiguren / hun (eventueel) model (c.q. historische figuur)
  • Scholtens, H.J.J.
  • schrijver / historicus [OOK: als literair motief]
  • schrijversreputatie: verzameling standaardoordelen over zijn werk
  • sociale en culturele geschiedenis in relatie tot bouwgeschiedenis
  • sociale geschiedenis
  • sociale geschiedenis Engeland achttiende eeuw
  • sociale geschiedenis van Engeland ± 1880 (en later)
  • stadsportret » stadsgezicht
  • tijd » tijdelijk (–heid) » opvatting(en) mbt. tijd » SOMS: tijdsbeleving
  • tijdklimaat » sfeer van een tijd weergeven(d)
  • tijdsaanduiding » tijd (–stip) » datum » –ta » datering »
  • toeval » toeval in de geschiedenis
  • tussenruimte denken / verbeelding : is ruimte van het kunstenaarschap
  • universiteit van Leiden » Rijksuniversiteit Leiden
  • unofficial history » achterkant van de geschiedenis
  • vaderlandse geschiedenis » nagtionale geschiedenis » nationaal erfgoed
  • verbeelding / werkelijkheid (droom [SOMS: mogelijkheid] vs. werkelijkheid)
  • verbeelding » ordenend literair scheppen: verdwenen uit wetenschapsbeoefening
  • verdwijnend cultureel referentiekader » verdwenen culturele context
  • verdwijnend historisch referentiekader » verdwenen interesse in geschiedenis
  • verhalende essayistiek c.q. geschiedschrijving
  • verleden / heden ; relatie verleden – heden
  • verleden geen recht gedaan door traditionele geschiedschrijving
  • verleden gereconstrueerd
  • verleden neutraliseren » gevecht met (tegen) c.q. vervalsing van verleden
  • verleden vergeleken met heden
  • vermogen tot invullen: hoogste bekwaamheid van de mens
  • vertekening achteraf (door»in geschiedenis)
  • weerloosheid van geesteswetenschappen » verdediging van geesteswetenschappen
  • weinig theorie » te weinig theoretisch » geen theorie
  • wereldgeschiedenis
  • wereldgeschiedenis volgens Augustinus
  • wetenschap van feiten / wetenschap van waarden
  • wetenschapsgeschiedenis » OOK: geschiedenis van universiteit
  • zeventiger / tachtiger jaren (20e eeuw)