| 1993-09-17 Alleen Of Een Van De Velen | |
|---|---|
| Volkskrant (vanaf 31 augustus 1968) 1993-09-17 Poëzie essay vrijdag (plm. 1200 woorden) | |
| opmerking | |
| *[1528]* Met citaten uit de Ilias–vertaling van H.J. De Roy van Zuydewijn ("Ilias. De wrok van Achilles"; Amsterdam, De Arbeiderspers 1980; 1993 2e, herz. druk). – Borduurt verder op gedachte in het twee weken eerder verschenen vrijdagartikel "De componist als poëzielezer", Volkskrant 3.9.93. – De in het bijzonder aangestipte en nu in vertaling van De Roy van Zuydewijn aangehaalde passage uit het achtste boek van de "Ilias" kwam bij Fens eerder aan de orde in zijn maandagstuk in de Volkskrant van 22.2.82: "De gesloten wereld der Vergelijkingen". Genoemd worden nog: "Georgica" (Vergilius) en Sophocles' "Antigone" (2e rei; psalm 8 associaties). Ook de Georgica–vertaling van Ida Gerhardt wordt genoemd. – [Kerngedachte van dit complexe stuk: de huidige mens, anders dan de voor–klassieke en bijna God–gelijk (cf. Antigone en ps. 8), kent nog slechts het alleen–zijn in versplintering, waarbij de door hem beheerste en daardoor ontzielde, betekenisloos en voor betekenisgeving onvatbaar geworden natuur en kosmos hoogstens nog als verwijzing of teken kunnen functioneren, maar niet meer a.h.w. een vergelijking zijn (die de verloren gegane eenheid vooronderstelt, waarvan de huidige mens nu juist geen deel meer uit kan maken). Daarmee is ook een literatuur die van zulk een eenheid getuigt, ja die zelf schept (en functioneert als een bevestiging van wat al eerder door de mens geloofd of vermoed is) een object van onze nostalgie geworden. RM] | |
| Termen | |
| • alleen–zijn in versplintering / geborgenheid in bezield kosmisch verband • alles is verwijzing » alles functioneert als beeld (c.q. teken) • Antigone • betekenisgeving » zingeving» (zingevende) verbanden leggen» (door) verbeelding • eenheid van kennen–geloven–beschouwen: samenhangend wereld– & wetenschapsbeeld • Fens: persoonlijke (privé–) mening» gevoelens» voorkeur» ervaring&raq • gesloten wereld » sluitende wereld » besloten wereld(beeld) • gesloten wereldbeeld: alles hangt samen en bevestigt de samenhang • Griekse literatuur • Ilias • incarnatie (: in de – heeft alles de mogelijkheid tot beeld–wording gekregen) • klassieke literatuur • kosmische eenheid: alles in verband met alles » [SOMS OOK:] holisme • kosmische eenheid: geloofd» vermoed» ervaren • literatuur als schepping v. eenheid èn bevestiging v. eerder vermoede eenheid • mens God–gelijk gemaakt • nacht als literair motief » duisternis c.q. donker als literair motief • nachtstilte als literair motief • nostalgie naar vroegere (c.q. klassieke) eenheidservaring • psalm 8 • Roy van Zuydewijn, H.J. de – [Herbert] • samenhangend wereldbeeld • slapen / waken [OOK: ontwaken OF uitslapen] als literair motief • vergelijking, functie van de – • vergelijking: eenheid constituerend • vermoeden van meer » vermoeden van mysterie » suggestie van geheim • vertaling uit het Grieks • verwijzing / vergelijking (: teken / vergelijking) • waakmotief » waken » wake » wakker zijn of blijven : als literair motief • waarderingsprincipe bij Fens » motief (–ven) voor Fens' bewondering | |
| Besproken publikaties | |