woordgrapje (–s) » woord(en)spel » –speling(en) » –experiment &r
Artikelen
  • 0000-00-00""""""""""WOORDGRAPJES BIJ FENS: In zijn Linie–columns (met het vogelvignetje) zijn woordgrapjes een veel gehanteerd stijlmiddel. Zo bv. in "overmoed" (9.4.60), een ironiserend stukje over de wijze waarop de r.k. pers zich uitsloofde na de benoeming van een Nederlandse kardinaal, waar hij een voorpaginakop signaleert: "Kardinaal maandag naar de kleermaker" laat hij op dat belangwekkende nieuws deze zin volgen: "Bij een goed katholiek gaat zo'n mededeling niet in zijn kouwe kleren zitten." Cf. ook in "kleuren" (De Linie 16.04.60) over een onwennige poging om met Pasen eieren te gaan beschilderen: "Met een kleur hebben wij aan een vrouwelijke kennis een kookboek te leen gevraagd." Daarin vindt de auteur o.m. "theoretisch geëier"; bij de mislukkende verfaanschaf daarna: "Wij kozen eieren voor ons geld en holden de winkel uit"; en even verder: "het kookboek kookte over van leuke tips"; en hij voelt zich "voor het lapje gehouden" door het advies om eieren glimmend te wrijven met een lapje met olie. Zie ook "wandelen" (De Linie, 23.4.60), waarin o.m. de uitdrukking "je beste beentje voor zetten" gebruikt wordt bij de komische beschrijving van een fanatieke wandelaarster. Zie vooral ook "vakbeurs" in De Linie dd 11.6.60, waarin o.m. van een begrafenisondernemer wordt gezegd: "hij lachte, waarbij een kerkhof zichtbaar werd." en even verder: "laat je niet kisten", "daar lachen wij ons altijd dood mee", "onderkruiper", "doodeenvoudig", enz., enz. Zie ook in De Linie dd 8.10.60 de column "leek" (dat speelt op de toen in r.k. kringen hevig woedende problematiek van het verschil tussen 'leken' en bekleders van het geestelijk ambt) waar in de tweede kolom het woordje 'leketreurspel' wordt gebruikt en in de slotzin 'leek' als scheldwoord valt. Vanaf 1955 zijn zulke grappen typerend in zijn columns (evenals de daar gehanteerde "wij"–vorm). [Notitie om dat niet te vergeten; ik had eerder dit soort aantekeningen moeten maken! 9.2.2000]
  • 1958-01-11"Engelen en spoken"
  • 1958-11-15"kaas" bij de kaas
  • 1959-06-13zondagse boter
  • 1960-02-20nabeschouwing [**]
  • 1960-03-05geest die vlees eet, de – . de neusvleugel der muze, van johan daisne
  • 1960-07-30nederlandse chansons
  • 1960-09-27Praatjes
  • 1962-01-20Van stad tot land. Poëzie van Hans Andreus en Guillaume van der Graft. Met of tegen de tijd
  • 1966-04-01Boekjes [**]
  • 1966-04-02Denken als vrijetijdsbesteding. "In een gewoon rijtuig". Verzameld proza van Jan Hanlo
  • 1967-12-02Voor geen rijm niet te vangen
  • 1968-05-03Aforismen van Jonckheere
  • 1968-09-07gebruik van een wandspiegel, Het – . Gedichten van Morriën
  • 1968-09-28Modern ouderwets. Gedichten van Gerrit Komrij
  • 1969-01-04Koersen tussen simpelheid en vernuft. Verhalen van Brouwers, Kockelkoren en Wiener
  • 1971-08-26handschrift van Winnie–the Pooh, Het – . Kostbare uitgave voor de liefhebbers
  • 1971-10-16Winterboek van Bernlef
  • 1971-12-04Th. Sontrop / [N.B.: dit is een tussenkopje in een groter artikel dat ik niet in mijn bezit heb]
  • 1972-02-05Jan G. Elburg dobbelt in zijn verzen met de taal
  • 1973-02-16Hanlo's proza
  • 1975-08-30droeve rafels van het bestaan, De – . Poezie F. Harmsen van Beek
  • 1975-12-06Lezen in enkelvoud
  • 1980-05-27"Wij kunnen niet genoeg geboren worden"
  • 1981-07-17Neus
  • 1981-09-21Taal scheppen naar eigen vorm
  • 1981-10-23Opperlands [**]
  • 1982-06-28leermeester als opgewekte gever, De
  • 1982-08-14Fens na Fens. Een selectie uit zijn 'Causeries de Lundi' / Carel Peeters
  • 1985-04-05speuren, Het
  • 1987-02-20Dorpspastoor
  • 1987-03-30secretaris van de Gouden Eeuw, De
  • 1989-09-15Vara–Sahara
  • 1991-09-13Kleuren Met Gods Verfdoos
  • 1994-03-04Alle Dieren Vielen Plotseling Omhoog
  • 1994-08-13Weetlust
  • 1994-12-23Stille Nacht Als Waarschuwend Leerdicht, De
  • 1996-11-02Kees van Kooten en Wim de Bie
  • 1996-12-09sterfbed als Frans salonmeubel, Het
  • 1997-03-07Op zoek naar zwakke plekken
  • 2001-06-30Kees Stip verlichtte onze stijve literatuur
  • 2002-03-15Opgepast! Opperlans! Battus vervolmaakt zijn eigen taal– en letterkunde
  • Zie ook
  • anagram
  • drs. P. (Hein Polzer)
  • hekel aan taal
  • humor » humoristisch » humorist » humoristisch effect » SOMS: wezen van humo
  • imitatie / pastiche
  • imitatie » karikatuur » parodie » persiflage » pastiche » SOMS: gewild
  • interesse in (geschiedenis van) woorden
  • ironie » ironisering » ironisch ( –e toon) » sarcastisch » afweer&ndas
  • Kan, Wim
  • Kooten, Kees van
  • lach » lachen » glimlach(en) » giechelen » vrolijk » blij
  • Linde Jzn, Gerrit van de [De Schoolmeester]
  • Malaparte » Bonaparte
  • neologismen » nieuwe woorden » eigengemaakte woord– en zinsformaties
  • neutrale mededeling aan seksuele connotatie krijgen (, iedere – )
  • ontregeling door taal » ontregeling van taal
  • pastiche » pastiche–karakter
  • pompignac
  • puntdicht » epigram
  • suggestie Fens: eredoctoraat voor Wim Kan
  • taal » –kracht » macht c.q. kracht v.d. taal » taalgebeuren » –k
  • taal » taalgebruik » gebruik van taal » taalbeheersing » macht over taal
  • taalbezetenheid » taallust » liefde voor de taal » taalgek » taalcultuur
  • taalslang (Battus)
  • taalspel » taalpuzzel » cryptogram » taalraadsel » taalgrap
  • verwijzing » allusie(s) » zinspeling(en) » citaat » toespeling » vooru
  • wit [= geest » geestig]
  • woord » woordwaarde » woordkracht » (SOMS: vervalsende) macht van woord(en)
  • woord, dienaar» dienaren van het –
  • woordenwinkel » spel met woorden zoeken
  • woordpoëzie » OOK: woordpoëzie / volzins–poëzie