gevecht met de tijd» om tijd stil te zetten» protest tegen de vergankelijkheid
Artikelen
  • 1961-04-15Op zoek naar een vader. "Een winterreis", bijzonder romandebuut van Willem Brakman.
  • 1961-12-16moeilijke tweede, De – . De dood voor ogen. Romans van Jacoba van Velde en Willem Brakman
  • 1961-12-30Grote horloge in de straat, Het – . "Vergeetboek", bundel van Gerrit Achterberg
  • 1962-01-27Realisme, romantiek en tucht. Romans van Louis Paul Boon en Johan Daisne. Het recht op weemoed
  • 1962-02-10Micro– en macro–poëzie. Bundels van Pierre Kemp en Gerrit Achterberg
  • 1962-06-23dichter kan het niet weten, De – . Poëzie van Willem Brandt en Herman van den Bergh
  • 1967-08-19Vormen van vernietiging. Harry Mulisch' "Wenken voor de jongste dag"
  • 1968-02-03Kunst als stolling van het moment. Het moeilijke proza van Willy Roggeman
  • 1968-11-23Verstenen en verbreken. "Ten koste van een hagedis" van A. Koolhaas
  • 1969-09-13Literatuur en leven. Twee nieuwe prentenboeken: Nescio en Du Perron
  • 1977-12-30En de hel is een uurwerk
  • 1978-08-04Samuel Pepys en zijn dagboek. Pepys kijkt naar Pepys en hij is er steeds weer verwonderd over
  • 1979-01-05jacht op de laatste schoorsteenpijp, De
  • 1981-02-06laatste, De [*]
  • 1981-03-13recidivist (1), De
  • 1981-05-26dood, de duivel en de vrouw, De
  • 1981-06-26Protesen
  • 1981-08-28Bewegend water
  • 1981-10-16Opruimen
  • 1984-01-20onvoltooide, Het [*]
  • 1984-10-12Van A tot Z
  • 1984-12-21oude foto, Een
  • 1985-02-15Mijn naam is Terstal
  • 1985-04-19nieuwe hiernamaals, Het
  • 1989-12-15Werk in uitvoering : Portret Kees Fens / Corine Spoor
  • 1996-09-02Alle klokken lopen tenslotte ook vooruit
  • 1996-11-25Gedonder in de godenwereld
  • 1998-01-16regel als een gedicht, Een
  • 1998-06-12Tijd voor literaire geriatrie
  • 1998-10-19heelheid van brekend glas, De
  • 2001-02-09chaos van de tijd bezweren, De – . Geschiedschrijving als weinig vrolijke wetenschap
  • 2002-03-01Biografie stelt dood een tijdje uit
  • 2002-03-01metamorfose van een buurt, De
  • 2002-11-21Rijp voor de sloop
  • 2003-11-21paradijs Sumatra voor iedereen, Het – . Rudy Kousbroeks interpretatie van ongewone foto's
  • 2007-09-13verlangen naar gelijkheid van de dagen, Het – [Kopje binnen de tekst:] Oerboek met tijd als thema
    • Zie ook
  • "nog", het woordje –
  • 'leven' als model (bloei, rijpheid etc.): een (willekeurig) ordeningsprincipe
  • actualiteit vergroot tot mythologische ontijdelijkheid
  • actualiteit » actueel » SOMS: boven de actualiteit » buiten de tijd » tijdlo
  • afbraak oude huizen/ lege nieuwbouw; OOK verval oude kerk/nietszeggende nieuwe
  • belang v.h. directe ogenblik » OOK: "cultuur vh. nu» moment» het nieuwe»
  • conservatief » conformistisch» conservatisme» antimodern» behoudend» r
  • contact met verleden gezocht c.q. ervaren » het verleden herkend cq erkend
  • depotruimte van musea » (schat–) kelder » museaal depot
  • dood » overlijden » sterven » overgaan » wegvallen » het leven laten
  • dood, Bij de – van... » ter herdenking (van de dood) van...
  • doodsangst » doodsangst als literair motief » SOMS: verzet tegen de dood
  • droom » illusie » (romantisch) verlangen » visioen » verbeeld ideaal»
  • eenheid als droom » ideaal van eenheid en samenhang » hang naar eenheid
  • eeuwige kunst: ont–actualiseerd cq met steeds ander vermogen tot tijdelijkheid
  • eeuwigheidsbeleving in één ogenblik » "fietsbelmoment" (OOK: als lit.
  • gat in de tijd » leegte in de tijd
  • geen tussentijd: directe verbinding heden–verleden (en omgekeerd)
  • gelijktijdigheden in één moment» tijdlagen» ontkenning van chronologie cq
  • geluk » –smoment » evenwicht: ideaal–werkelijkheid vallen tijdloos samen
  • geromantiseerd verleden » idealisering van (beelden van) het verleden
  • geschiedenis als organisch» biologisch proces (groei–top–neergang)
  • heimwee » OOK: geen heimwee
  • hiernamaals » (beeld van) leven na de dood » jenseitig » heimwee naar de hemel
  • industriële archeologie
  • jaargetijden » seizoen(en) » maand(en) (OOK:) als literair motief cq metafoor
  • jeugdsentiment » (idealiserend) (terug–) verlangen naar idylle van jeugd
  • kinderlijk » –heid » kinderwereld (OOK: – als literair motief)
  • kracht van ritueel (c.q. rite)
  • kunst herinnert ons altijd aan het menselijk tekort
  • laatste dagen als literair motief
  • leeftijd » leeftijdsfase(n) » levensloop (OOK: – als literair motief)
  • leegte: buiten de tijd » over de grens van de tijd » tijdloos » geen tijd
  • lof van de slijtage (: de tijd niet ontkennen!)
  • melancholie » zwaarmoedig (–heid) » droefheid » neerslachtig » (levens
  • menselijke thematiek » confrontatie met levensproblemen
  • niet de tijd maar het verdwijnen ervan vastgelegd
  • nostalgie » droef verlangen (naar verleden)\ (berustend) heimwee naar voorbije
  • nostalgie » OOK: geen nostalgie
  • oerboek van Mulisch » centraal thema bij Mulisch
  • onveranderlijkheid als motief bij Nescio » stilstand als motief bij Nescio
  • onveranderlijkheid, illusie van c.q. hang naar –
  • onvrede met de menselijke staat » protest tegen... : als literair motief
  • opruimen is vernietigen
  • opstand tegen God en»of Christus » verwerping van de scheppende God
  • ordening van het verleden
  • organisch beschrijvingsmodel kunstgeschiedenis (groei–bloei–aftakeling etc.)
  • oud » ouderdom» bejaard» grijs» vergrijzing» [OOK: vroeg oud » j
  • oude humor / jonge humor (uit '50 & '60 doet je jong voelen vs "maakt je oud")
  • paradijs als ideologie c.q. als (nostalgisch) ideaal » paradijselijkheid
  • persoonlijke » situationele factoren bij waarderingsact cq bij effect v. tekst
  • plan » plannen maken » zich voornemen » voornemens » droom
  • representatie van het eeuwige (OOK: – in het tijdelijke)
  • romantische 'nostalgie' » Weltschmerz » spleen
  • roomse geloof bestaat alleen nog in scherven en monumenten
  • rouw » verdriet om gestorvene » rouwbeklag » treurnis om dode » lijkrede
  • ruïne (–s)
  • scheppen / vergankelijkheid
  • spel met de tijd
  • stilstand (v.d. tijd t.o. die vd eeuwigheid) » eeuwigheid vh voltooide "nu"
  • stilstand » fixatie als literair motief
  • stromend water als literair motief
  • tijd / eeuwigheid (OF: tijdelijk / eeuwig)
  • tijd als literair motief » SOMS: zuivere tijd
  • tijd als metafoor
  • tijd » tijdelijk (–heid) » opvatting(en) mbt. tijd » SOMS: tijdsbeleving
  • tussentijd » tussentijds
  • twijfel / twijfel buiten de werking van de tijd blijvend
  • verdwenen wereldbeeld (voorbij» achterhaald» overleefd» vergaan» versplinter
  • vergankelijkheid / onvergankelijkheid (: tijdelijkheid / eeuwigheid)
  • vergankelijkheid als literair motief (OF: aftakeling» sterfelijkheid etc ...)
  • vergankelijkheid » aftakeling» dood» sterfelijkheid» vergetelheid»vern
  • vergeefsheid » levensvergeefsheid » zinloosheid (OOK: – als literair motief)
  • verleden / heden ; relatie verleden – heden
  • verleden neutraliseren » gevecht met (tegen) c.q. vervalsing van verleden
  • verouderingsproces van literatuur » OOK: snelle afschrijving v.h. verleden
  • verval als literair motief
  • vreemdelingschap als literair motief (OOK: ballingschap» terzijde–positie etc)
  • vreemdelingschap » buitenstaander » uitgestoten » paria » terzijde–pos