1994-10-28 Verleiden en afleiden is de kunst
Voor U: unieke uitgave bij Fens' afscheidscoll.'94 1994-10-28 essay\ lezing\ beschouwing over bepaald onderwerp
opmerking
*[9811]*
Tweede van drie kleine essays in het bundeltje "Voor U" ["Voor Uta"], verschenen bij gelegenheid van Fens' afscheidscollege als hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen, op 28 oktober 1994. Deze eenmalige uitgave was uitsluitend bestemd voor de medewerkers aan de Kees Fens bij die gelegenheid aangeboden boeken; omslag en typografie van Jacques Janssen, druk Hooiberg te Epe; oplage: 75 genummerde en door de auteur gesigneerde exemplaren.

"De grootste verleidingskracht van kunst is haar vermogen tot afleiding [...] kern zal altijd onzichtbaar blijven [...] Wat begrepen is, is voltooid en uit. [...] de som van alle afleidingen [...] noemen we dan het kunstwerk. En dat is uiteraard onzin. Dat geheel is de interpretatie van het kunstwerk. Want interpreteren is niet meer (maar ook niet minder) dan afleidingen met elkaar in relatie brengen. Maar begrip: dat is pretentie. En vooral: overschatting van het eigen begripsvermogen. [...]"

ZIE OOK het Volkskrantartikel 'Scheppen is een mysterie' (30.12.1993).
Termen
afscheidscollege » afscheid van de universiteit bevestigen van stereotiepe verwachting of oordeel » OOK verwachting waar maken bibliofiele » bijzondere editie(s) » private press blijvende onvoltooidheid kenmerkt goede poëzie boek groeit » tekst verandert: met jaren» generaties» eeuwen concertbezoek » –bezoeker(s) » luisteren naar muziek in concert creativiteit » scheppen » scheppingsvermogen » –kracht » –drift echt kunstwerk produceert ideeën over zichzelf en heft zich daarin op emotie projecteren in kunst » lezen (kijken» luisteren) = kunstwerk bezielen essentiële van (bv.) literatuur: onvoltooidheid geheim van het schrijverschap» van de creativiteit geheugen voor muziek » onthouden van muziek groeiende gestalte van kunstwerk: gevormd uit steeds nieuwe interpretaties grote kunst: steeds nieuwe gestalten» explosie v mogelijkheden» kern onbereikb herkenning » herkennen » thuiskomst en herkenning » herkenning van het eigene huidige kunstgenieter » –consument : geconfronteerd met vele eeuwen kunst individuele muziekreceptie » muziekbeleving » muziekervaring interpretatie » interpretaties » hermeneutiek » interpreteren interpretatie en waardering » interpretatiemogelijkheden en waardetoekenning interpretatie: gezamenlijke referenties van lezers interpretatie: steeds opnieuw interpreteren » hermeneutiek (...) [ZIE OOK: interpretatie » hermeneuti... ] KUN » Katholieke Universiteit Nijmegen (later: Radboud Universiteit Nijmegen) Monteverdi, Claudio muziek » muzikaal » OOK: Fens over muziek negentiende eeuw » 19e–eeuws onbegrijpelijk geworden kunst van toen onbereikbaar, de kern – » 't wezenlijke niet of slechts cirkelend te benaderen onvoltooide, het – » onvoltooid (– karakter» –heid)\ onvolmaaktheid&ra onvoltooidheid eigen aan alle (ware) kunst (OOK: tekort» onvolmaaktheid...) opera » opera's » opera–achtig karakter » operavoorstelling oude door het nieuwe beïnvloed » oud wordt nieuw Shakespeare, William steeds nieuwe betekenissen » steeds nieuwe visies open » steeds anders Tacitus, Publius Cornelius Verdi, Giuseppe F.F. verdwenen historische context v. (literair) werk » onbekende context lit. werk verlangen naar herhaling » behoefte aan herhaling verleidingskracht van kunst: haar voortdurend afleiden van de kern verwachting van luisteraar(s) » OOK: gespannen verwachting: 'drempelmoment' voltooiing nooit bereikbaar » compleetheid niet bereikbaar waardering voor het al bekende X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK zeventiende eeuw (–s) zoeken als vluchtgedrag » je (graag) laten afleiden » escape tegen verveling
Besproken publikaties
  • Incoronazione di Poppea, L' – / [opera van] Claudio Monteverdi
  • Traviata, La – / [opera van] Giuseppe Verdi