2006-12-14 Wat echt groot is, laat zich niet vergelijken. [Tussenkopje in de tekst:] Misschien moeten Pamuk en Mulisch nog even geduld hebben
Volkskrant (vanaf 31 augustus 1968) 2006-12-14 besproken boek of (voorgedragen cq. toneel–) tekst
opmerking
*[9476]*
In dit korte essay over onzinnige vergelijkingen als noodgreep van critici wanneer zij te maken krijgen met totaal nieuw, echt groot werk worden genoemd: de Engelse vertaling van "De ontdekking van de hemel" van Harry Mulisch; H.A. Gomperts' kritiek op "Archibald Strohalm" van Mulisch; Vestdijk's bespreking van "Werther Nieland" van Gerard Reve; Achterberg's debuut "Afvaart".
Termen
• Achterberg, Gerrit • autonomie: eigenzinnigheid of onvergelijkbaarheid van (groot) literair werk • blinde vlek (: kan het eigene»unieke»bijzondere v.h. gedicht an sich ontdekt?) • boek (zo volslagen nieuw) als een uitvinding • buitenlandse letterkunde » buitenlandse poëzie » literatuur van andere cultuur • Claus, Hugo • conditionering van lezer» toeschouwer» luisteraar» kunstaanschouwing • criticus » recensent (critici » recensenten) • Dante Alighieri • Dostojewski, Fjodor Michailowitsj • echt nieuwe wordt niet (h)erkend » onbegrip cq afwijzing mbt het echt nieuwe • erkend op verkeerde gronden » waardering ogv. misverstaan » verkeerde gelijk • gedicht: een eigen en geheel nieuwe wereld (lastig a.h. bekende te verbinden) • gewone / uitzonderlijke boeken • Gomperts, H.A. • herkennen / leren kennen (: vertrouwd / nieuw OF: bekend / onbekend) • Homerus » dichter van de Homerische zangen • individueel (herkenbaar–)\ uniek» eigen verwerking» onverwisselbaar» bijzond • Joyce, James • jury » keuzecommissie • klassiek » "monument" » "eeuwigheidswaarde" gekregen • klassiek verwordt tot: nauwelijks meer echt gelezen c.q. gezien • kritiek » kritisch » SOMS: gekritiseerd » bekritiseerd » gevoelig voor kriti • kunstkritiek » kunstbeschouwing • literaire kritiek » literatuurkritiek » literatuurbeschouwing • literaire kwaliteit » literaire waarde » SOMS OOK: dubieuze lit. kwaliteit • middelmaat en topniveau » hiërarchie in waarde(n) » niveau » hoog peil • Mulisch, Harry • muziekbeschouwing (–en) » –recensie(s) » schrijven over muziek » muzie • Nachleben » receptiegeschiedenis » nageschiedenis » waardering later • nieuw boek te benaderen (c.q.: benaderd) met voorzichtigheid» wantrouwen • nieuwe als nieuw / het bekende in het nieuwe • Nobelprijs » Nobelprijswinnaar (–s) • norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie • onbegrip voor het eigene van literatuur • onmacht van de kritiek» tekortschieten cq onbevoegdheid v. (literaire) kritiek • oordeelsvermogen » expertise • oordelen is vergelijken • originaliteit (voorbeeldloosheid; alles voor het eerst) » bij de bron van... • Pamuk, Orhan • Patek Philippe • Proust, Marcel • Reve, Gerard (Kornelis van het) » Simon van het Reve • Rolls–Royce • sportjournalistiek » –redactie» –commentaar» –analyse» SOM • Turkse literatuur • vergelijkende kritiek (teksten» publikaties» werk vergeleken tbv. beoordeling) • Vestdijk, Simon • waarde » waarde (belang» status» waardigheid) v. literatuur » literaire waar • waardeoordeel » mening » oordeel » waardering (tav. tekst) • waardetoekenning » oordeel (–svorming) » beoordelings– & waarderingsproc • wereldliteratuur • X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK

Open originelen in nieuw venster: Deel