2003-09-19 Oude en gebroken sleutels. Het raadsel van de raadselachtigheid van het werk van 'Fritzi'
Volkskrant (vanaf 31 augustus 1968) 2003-09-19 langere bespreking (: tussen 1000 en 2000 wrdn)
opmerking
*[8229]*
Genoemd worden van F. Harmsen van Beek: "Geachte Muizenpoot en achttien andere gedichten" (1965) en "Kus of ik schrijf" (1975), en van Annejet van der Zijl: "Jagtlust. Hoe in een groot buitenhuis de wereld openging" uit 1998. – Fens brengt ook even zijn eigen kritiek op de debuutbundel ter sprake, ter illustratie van zijn betoog dat de literaire kritiek, functionerend in een heersende literaire context, soms een opvatting hanteert "die stuk loopt op het eigenzinnige werk, dat [in dit geval: dat van Harmsen van Beek, RM] geen eenheid maar verwarring wil stichten en waarvoor het vlindernet van bepaalde literatuuropvattingen te grofmazig is."
In het stuk staat centraal: het ontoereikend blijkende vermogen van de literaire kritiek tot openleggen van dit 'ongemeen originele' werk. Verder behalve wat stekeligheden jegens het wetenschappelijke bedrijf, o.m. ook een allusie op opvattingen [als bv. die van Fens' oud–leerling Jan de Roder, RM] over "de bekoring van het bewonderen zonder te verstaan" [cf. het desbetreffende themanummer van "Armada" (december 2002 – januari 2003)].
[N.B.: In de laatste regel van de derde kolom staat een storende zetfout: "egocentrische" moet zijn: "ergocentrische". RM]
Termen
begrensde mogelijkheden van lezer: beperkt referentiekader bij lezer benaderingsstrategieën tav. literaire teksten (OOK: benaderingswijzen v. lit.) betekenis geven: inpassen in bestaand geheel biografie » biografisch » biografische informatie » het genre biografie blinde vlek (: kan het eigene»unieke»bijzondere v.h. gedicht an sich ontdekt?) compositievermogen: tot betekenisvolle eenheid brengen van alle onderdelen eigene van iets nieuws: door vergelijking te ontdekken fascinatie » fascinerend : door het onbegrijpelijke» onbegrepene» onduidelijke gedicht: een eigen en geheel nieuwe wereld (lastig a.h. bekende te verbinden) geen centrale visie op literatuur & daarmee samenhangende kritische beginselen geheim » mysterie » raadsel » verborgen » raadselachtig (–heid) groteske » grotesk effect Harmsen van der Beek, Fritzi ten – (OOK: F. Harmsen van Beek) herkenning van het literair model inpassing in (eigen) referentiekader c.q. context interpreteren: streven naar eenheid (van tegendelen bv.) kritiek op kritiek » kortzichtigheid v. (literaire) kritiek » falende kritiek lezer hanteert model van (goede) poëzie literaire kritiek » literatuurkritiek » literatuurbeschouwing literaire kritiek reageert vanuit gevestigde opvattingen literatuurwetenschap » letterkundig onderzoek » wetenschap der letteren Merlyn [tijdschrift (1962–1966)] » merlinistisch » merlinistische benadering moeizame interpretatie » onzekere c.q. twijfelachtige interpretatie (–poging) nieuw » nieuwheid » nieuwigheid » modern » revolutionair » avant garde nieuwe / bekende poëzie nieuwe als nieuw / het bekende in het nieuwe norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie normen en taal paraat: alleen voor al bestaande kunst Oever, Annie van den onmacht van de kritiek» tekortschieten cq onbevoegdheid v. (literaire) kritiek originaliteit » oorspronkelijkheid » eigenheid » persoonlijkheid » herkenbaa poëtica » poëticale opvattingen cq – onderzoek » wat is literatuur cq po poëziekritiek » poëziebeoordeling » recensie c.q. recenseren van poëzie referentiekader » voorkennis» ervaring : bij lezer»kijker [cf referentiekader] vergelijken is poging tot inpassen waarderingsprincipe bij Fens » motief (–ven) voor Fens' bewondering X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK Zijl, Annejet van der
Besproken publikaties
  • FRITZI en het groteske / Annie van den Oever
  • Jagtlust. Hoe in een Goois buitenhuis de wereld openging / Annejet van der Zijl

  • Open originelen in nieuw venster: Deel