2000-12-23 Ons ego is nog jong
Volkskrant (vanaf 31 augustus 1968) 2000-12-23 bijzonder
opmerking
*[6969]*
Paginagroot essay van ruim 2000 woorden; met korte lead en een grote, niet ondertitelde foto (Magnum/ABC) van eenzame figuur aan eind van pier of stenige kust turend naar vrachtschip in de verte. In het wekelijkse 'Sporen'–katern, in dit Kerstnummer gewijd aan 'De grenzen van IK'.
In vogelvlucht, aan de hand van enkele belangrijke figuren en hun werk, een overzicht van de ontwikkelingsgeschiedenis van de ontvoogding door het individualisme in de westerse cultuur, met de "verstrengeling" van het klassieke en het christelijke vertoog als uitgangspunt.
Fens citeert (steeds het begin van) Augustinus' "Belijdenissen" (vertaling van Wijdeveld), Dante's "La vita nuova" (vertaling van Keuls), de inleiding op dat werk door de Engelse vertaalster Barbara Reynolds, de "Confessions" van Rousseau. Hij sluit het stuk af met "het smalste vers uit de Nedelandse poëzie": het bekende ik–mij 'Sonnet' van Lucebert (uit zijn "Gebundelde gedichten").
Genoemd worden ook de vita van Antonius de Kluizenaar door Athanasius, de Regel van Benedictus, "De geschiedenis van mijn rampspoeden" door Abélard (met een allusie op Newman) en zijn brieven aan Héloïse, de "Divina Commedia", de autobiografie van Benvenuto Cellini, de drie dialogen "Rousseau juge de Jean–Jacques" van Rousseau uit 1776.
Op 30 december drukte de Volkskrant een dankbriefje voor het themanummer af van A.M.Th. Zwietering–de Jong; daarin "speciale dank" voor Dorien Pessers, Aleid Truijens en Kees Fens.
Termen
aansluiting bij traditie » continuïteit van cultuur » binnen levende traditie Abélard, Pierre achttiende eeuw » achttiende–eeuws alleen–zijn in versplintering / geborgenheid in bezield kosmisch verband Antonius Abt » Antonius de Kluizenaar, St. – [251?–356] Athanasius [patriarch van Alexandrië, ca 295–373; OOK: Athanasious] Augustinus, Aurelius [bisschop van Hippo] (OOK: Regel van Augustinus) autobiografie » autobiografisch » autobiografisch karakter (c.q. –e elementen) autonomie / afhankelijkheid ; zelfstandig vs afhankelijk barok » Barok » barokstijl » barokke aard begin » beginzin » aanvangszin (c.q. beloftenvolle – ) » inzet » eerst belijdenissen [: als genre OF: als trefwoord] breuk met traditie cq in traditie» botsing traditie–vernieuwing» geen traditie Cellini, Benvenuto christen–humanisme » christen–humanist (–isch) » christelijk humanisme christendom een v.d. grote Europese tradities » OOK: expansie westers chr.dom continuïteit oude christendom – middeleeuwen (OOK: overgang» verband» breuk) Dada » Dadaïsme Dante Alighieri democratie » democratisering eenheid: beleving van – (cq veiligheid of geslotenheid) » samenhangservaring eenling tegenover veelvoudigheid van kunstwerk (en van hele bestaan) Europa » Europees » Europese cultuur » – geest » – beschaving &r Europese cultuur als probleem » breuk in continuïteit van Europese cultuur Europese traditie van het humanisme » de humaniora filosoof » filosofie » wijsgerig » filosofisch (–e achtergrond) » denk Franse Revolutie geen hiërarchie meer » hiërarchie overwonnen » de hiërarchie voorbij geloof » religie » godsdienst geschiedenis » historie » historische informatie geschiedenis van het westen» de westerse cultuur» westerse traditie gesloten wereld » sluitende wereld » besloten wereld(beeld) gesloten wereldbeeld: alles hangt samen en bevestigt de samenhang godverlatenheid » God is doof » God is dood heiligenleven » vita » heiligenlevens heilsgeschiedenis » heilshistorisch Heloïse humanisme » humanist humanistische traditie illusie van eenheid» geheel» samenhang (OOK: scheppen van eenheid»geheel\...) individu » –gericht» –aliteit» –isme» –ist» &n individualisme / gemeenschapskunst (OOK: individu vs. gemeenschap i.d. kunst) kerk / wereld (kerkelijk / wereldlijk; kerkelijk c.q. geestelijk / werelds) kerkelijk gemeenschapsgevoel (OOK: religieus – ) » kerk– of geloofsgemeenschap Keuls, H.W.J.M. klassieke erfenis » traditie der klassieken » voortlevende klassieke cultuur klassieke erfenis aan het christendom » kerstening van klassieke cultuur kosmische eenheid: alles in verband met alles » [SOMS OOK:] holisme levensbeschouwing » –visie» –besef» –leer» –stijl &r lezersreactie » ingezonden brief (–ven) » SOMS: rubriek 'ingezonden brieven' Lucebert [pseudoniem van Lubertus J. Swaanswijk] mentaliteitsgeschiedenis » begrippen–\ ideeën–\ cultuurhistorie» tijdsb middeleeuws wereldbeeld ontwikkeling van literatuur als een steeds retorische patronen doorbreken open / gesloten gemeenschap Petrarca, Francesco poëticaal interpreteren » poëticale interpretatie » poëticale informatie psalm » boek der psalmen » psalterium Regel van Benedictus » kloosterorde der Benedictijnen renaissance retoriek » retorica» retorisch» retorische inkleding» welsprekendheid» retoriek misschien enige middel tot doorgeven van collectief wereldbeeld retorische traditie » schrijven in de traditie Reynolds, Barbara romantiek » Romantiek » romantisch Rousseau, Jean Jacques samenhang » eenheid» synthese » (MAAR SOMS:) géén eenheid» sam secularisatie (–ering) » profanering» verwereldlijking» religieuze verzwakki theologie » theoloog (–ogen) » SOMS: godsdienstwetenschap OF: moraaltheologie Verlichting » Verlichtingsoptimisme » Aufklärung » Enlightenment Voltaire [François–Marie Arouet] westerse cultuur als ongebroken c.q. continue eenheid Wijdeveld, Gerard X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK Zwietering–de Jong, A.M.Th.

Open originelen in nieuw venster: Deel  Deel _0  Deel _1  Deel _2  Deel _3  Deel _4