| 1962-02-17 Zonder zachte woorden. Pogingen tot objectivering. Poëzie van J. Bernlef en C.B. Vaandrager | |
|---|---|
| Dagblad De Tijd\De Tijd–Maasbode (vanaf 8.2.1956) 1962-02-17 langere bespreking (: tussen 1000 en 2000 wrdn) | |
| opmerking | |
| *[6568]* Met een aantal citaten. Fens signaleert een "soms duidelijk rancuneus" vertrekpunt bij sommige napraters van de Vijftigers, die immers 'schoonheid' en 'dichters van fluweel' in de ban hadden gedaan. Zij projecteren "eigen verleden halfzachtheid" op anderen: "Alsof de goede lezer louter voor zijn genoegen Leopold, Boutens, Slauerhoff, Bloem, Keuls, A. Roland Holst, Marsman of Achterberg leest. Grote poëzie is nooit tijdverdrijf geweest: zij is altijd zonder zachte woorden geschreven [...]". En op "de snelle opkomst van de zogenaamde experimentele poëzie [is weer] een nabloei ontstaan van epigonen, die zuiver esthetisch beschreven wat eens beleefd werd, die dus ook het accidentele, bepaalde vormkenmerken, voor wezenlijk gingen houden [...]" wat o.m. weer leidde tot een gemakkelijke, "overdadige ik–lyriek" in vrije verzen vol clichébeelden. Daarop kwam weer verzet (Gard Sivik), maar dat verwerd vaak tot nieuwe, anti–esthetische dogmatiek: "Objectiviteit en daaruit volgend hardheid en koudheid werden criterium" – wat doet denken aan de Forum–reactie in de jaren '30 op een slap "lyrisme". Echter: "Dat door de pogingen tot objectivering de mogelijkheden van een nieuwe anekdotische poëzie aanwezig zijn, bewijzen de bundel 'Morene' [...] en de bundel 'Met andere ogen' [...]" – waarbij Fens de meeste aandacht wijdt aan die van Bernlef; Vaandrager "slaagt er niet in het anekdotische boven zichzelf uit te heffen", meent hij. | |
| Termen | |
| • anecdote » anecdotes » anecdotiek » anecdotisch • Bernlef, J. [pseudoniem van: H.J. Marsman] • dichter als inbreker» als omroeper van oproer » poëzie als kiezels ipv krenten • Durrell, Lawrence G. • echte / verkeerde moderne poëzie • emotie en poëzie » emoties en poëzie » gevoel in poëzie • epigoon » navolger » epigonisme • esthetische beleving» ervaring » schoonheidsbeleving » esthetisch genot • Fens: voorbehoud cq ambivalentie» teleurgesteld» kritisch» afwijzend» negati • Forum [tijdschrift] » OOK: Forum–generatie » Forum–auteurs » Forum als • Gard Sivik [later met ondertitel:] Tijdschrift voor nieuwe lezers • generatie (–s)\ –verschil (–len)\ –kloof » SOMS: jongeren » jeug • hekeling van de minnaars der fraaie letteren» schone kunst • ik–perspectief » ik–figuur » het "ik" » ik–vorm » • imitatie » nadoen » onoorspronkelijk » namaak » plagiaat » (OOK: hersc • jongerenliteratuur » literatuur van de jongeren [nl. van de laatste jaren] • kunst (cq literatuur) als escape» versiering» ontsnapping uit de werkelijkheid • kunst maken die geen kunst is – daar gaat het om (: 'antikunst' bij Lucebert) • Lucebert [pseudoniem van Lubertus J. Swaanswijk] • Perron, E. du [ = Charles Edgar du – ; ps. o.m.: Duco Perkens] • poëzie is méér dan esthetisch» gevoelig» anekdotisch» halfzacht • post–experimentele poëzie • Vaandrager, C.B. (Cornelis Bastiaan) • Vestdijk, Simon • vogel als literair motief » SOMS: vliegen als literair motief • vorm / vent (autonomisten/ levensbeschouwelijken; objectivist/ subjectivist) • X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK | |
| Besproken publikaties | |