1960-10-01 gewoon, ongewoon, buitengewoon verhalen van b. roest crollius en carole vos
Linie, De (weekblad; 30–10–1954 t.m. 10.12.1960) 1960-10-01 langere bespreking (: tussen 1000 en 2000 wrdn)
opmerking
*[6444]*
Fens vergelijkt o.m., citerend, het begin van Elsschot's "Het dwaallicht" met de inzet van een verhaal van Roest Crollius en stelt dat de taal van de laatste, anders dan bij Elsschot, "nergens over het gewone heen komt", "plat" blijft ("niet in moralistische zin bedoeld"). Ook de gewilde sterke effecten zoals in het verhaal 'Dagboek van Sara' weten "ondanks knappe beschrijvingen" dat niet voor mislukking te behoeden. Vestdijk's "De glanzende kiemcel" wordt genoemd als voorbeeld van een poging om het m.m. ook bij goed proza vereiste 'geheim van de poëzie' te betrappen. – Bordewijk's verhalen in "De aktentas" komen ter sprake als ander voorbeeld van zinloze detaillering waarbij niet "het wonder van omvorming" plaats heeft dat banale alledaagsheden tot "de ruimte van het volledige leven" of "een hogere werkelijkheid", optilt; iets wat dichters als Achterberg en Nijhoff wèl blijken te kunnen.
Kort en heel negatief is Fens over het verhaal van Carole Vos ("onecht en gezocht") met passages "waarin de kitsch overgaat in gruwelkitsch" (zulks geïllustreerd met citaat).

[N.B.: In de eerste kolom is belangrijke informatie in een zin verminkt doordat bij de poging om een zetfout in een regel te corrigeren de verkeerde regel is weggehaald en die met de zetfout is blijven staan. RM.]
Termen
Achterberg, Gerrit algemeen / bijzonder [OF: wezenlijk vs bijkomstig» toevallig» uitzonderlijk] banaal » –liteit» banaliseren » onbenullig» gewoon(tjes)\ alledaags&ra begin » beginzin » aanvangszin (c.q. beloftenvolle – ) » inzet » eerst Bordewijk, F. (pseudoniem als dichter: Ton Ven) creativiteit » scheppen » scheppingsvermogen » –kracht » –drift damesroman » damesverhaal » –lectuur » meisjesboek(en) (: droomwereld van & detail » –isme» (te) gedetailleerd» functie van detail(s)\ SOMS: overvolledi dichten is ... dichterschap » OOK: dichterlijke werkzaamheid » dichter cq auteur aan het werk Elsschot, Willem [pseudoniem van Alphons J. de Ridder] Fens: kritisch programma » (EVT.: ergocentrisch) uitgangspunt v. lit. kritiek Fens: voorbehoud cq ambivalentie» teleurgesteld» kritisch» afwijzend» negati goed / slecht (: definitie c.q. model van – ) Hildebrand Kafka, Franz kitsch–literatuur (: lichte » sentimentele – ) leentaal » geen eigen taal (: geleende» kleurloze» slappe» "platte" literaire taal en gewone woorden » (quasi–) literair vs. sober taalgebruik Nijhoff, Martinus norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie ongewone gewoonheid » het bijzondere van het gewone (: 'buitengewoon') proces van het dichten zelf » dichterlijk taalproces redundant » overbodig» onnodig» zonder functie» overdetaillering» niet rijm » rijmen » eindrijm rijm, vindingrijk – » rijmvaardigheid Roest Crollius, B. scheppingsproces » creatief proces » vormkracht Shakespeare, William Sluysmans, Connie [OOK GESPELD: Sluismans EN: Conny] spannend » meeslepend en waardeoordeel (: wel/ geen kwaliteitsaanduiding) spanning » retarderingstechniek » uitstel–element » suspense taal » –kracht » macht c.q. kracht v.d. taal » taalgebeuren » –k Tsjechov, Anton Pavlovitsj vergelijkende kritiek (teksten» publikaties» werk vergeleken tbv. beoordeling) verhaal » novelle(n) » vertelling(en) » short story » verhalenbundel » verstechniek » poëtische middelen » versbouw » ambachtelijkheid als dichter Vestdijk, Simon vorm » vormkracht » vormgeving » OOK: design EN: vormloosheid c.q. vormeloos Vos, Carole vrouwelijke auteur (–s) » (tekst) geschreven door vrouw(en) waarderingsprincipe bij Fens » motief (–ven) voor Fens' bewondering woord » woordwaarde » woordkracht » (SOMS: vervalsende) macht van woord(en) X INTERESSANT ENTREE BIJ FENS–STUDIE; TYPEREND» INDRUKWEKKEND» BELANGRIJK STUK
Besproken publikaties
  • Noodsignalen en hartsgeheimen / [verhalen van] B. Roest Crollius
  • Roofdier, Het – / [verhaal door] Carole Vos

  • Open originelen in nieuw venster: Deel _1  Deel _2