| 1958-07-19 novellen, vertellingen en verhalen actualiteit en historie in de literatuur | |
|---|---|
| Linie, De (weekblad; 30–10–1954 t.m. 10.12.1960) 1958-07-19 langere bespreking (: tussen 1000 en 2000 wrdn) | |
| opmerking | |
| *[5684]* Tussenkopjes: novellen van sjoerd leiker; "schetsen" van frits hüell; vlaamse verhalen. Na een theoretische inleiding waarin Fens het soms gemaakte onderscheid relativeert tussen "romans waarin karakters bepaalde gebeurtenissen oproepen en die waarin gebeurtenissen bepaalde karakters op het podium dwingen", maar waarin hij anderzijds stelt dat in de goede historische roman het decor en de gebeurtenissen "bewust gezocht zijn om bepaalde problemen te kunnen behandelen", kan hij een aantal recente romans afdoen als "reportage" (Gheorgiu's "Het vijf en twintigste uur", Zoetmulder's "Storm over het Sticht", "Huis in de nacht" van Albert van der Hoogte, de historische romans van Van Hemeldonck); Greene's "The power and the glory" wordt uitbeelding van een "reportage–figuur" genoemd, waarbij "het decor (...) niet tot het voetlicht" kwam en "achtergrond" bleef. *) – Daarna volgt een zeer lovende bespreking van de bundel van Leiker, waarbij de volgende novellen aan de orde komen: 'In het web van de tijd' ("niet de sterkste"), 'Een handvol spijkers', 'De savannah', 'Displaced persons' 'Journaal', 'De overval'. Minder positief is Fens over Hüell's "wat ouderwets en stijf aandoende" vertellingen of beter schetsen; ter sprake komen 'De geschiedenis van een weg', 'Een naam uit de bijbel', 'Ontmoeting in het donker', 'Stap in de afgrond', 'Het goede nest'. In de korte signalering van de Prismabundel met Vlaamse verhalen worden genoemd: het fragment uit Gijsen's "Telemachus on het dorp", Walschap's 'Genezing door aspirine', Timmermans' 'Onze lieve Heer en de koei', 'Grueten Broos' van Buysse, 'Het was lente' van Claes, 'De boer die sterft' van Van de Woestijne, 'Het negerinnebeeld' van Roelants, 'Ultima Thule' van Brulez. *) N.B.: In het nummer van 26.7.58 is op pagina 8 een rectificatie geplaatst mbt. de passage over Graham Greene. Er was in de tekst een regel weggevallen; Fens heeft bedoeld te zeggen dat Greene juist "d e mens, niet de toevallige, historisch bepaalde reportage–figuur" heeft weten uit te beelden, waarbij het decor niet tot het voetlicht kwam maar achtergrond bleef. [N.B.: In De Linie van 12 maart 1960 komt Leiker's 'De overval' bij Fens als een voorbeeldig oorlogsverhaal aan de orde nav. de bespreking van een verhalenbundel van Rein Blijstra. RM] | |
| Termen | |
| • beschrijvend ipv beeldend: analyse» betoog» (aangeklede) abstractie ipv beeld • beschrijving als innerlijke of wezenskarakterisering » OOK: uitbeelding als... • bloemlezing » anthologie » keuze (–bundel) • Brulez, Raymond • Buysse, Cyriel • Claes, Ernest • entourage » ambiance » couleur locale » decor c.q. gebeurtenissen in verhaal • Gheorghiu, Virgil • Gijsen, Marnix [pseudoniem van Joannes A.A. Goris, alias Zeno] • Greene, Graham • Hüell, Frits • Hemeldonck, Emiel van • historische roman » historische thematiek » verleden als literair motief • Hoogte, Albert van der • kwaliteit » kwaliteitsverschil (–len) • Leiker, Sjoerd • Marcel, Gabriel • Mens, Jan • norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie • Oldenburg Ermke, F. • oorlog als lit. motief » oorlogsverleden» –situatie» W.O. I of II als lit.mo • personage » personages » hoofdpersonage • reportage / roman c.q. (literair) verhaal • Roemeense literatuur • stof wordt inhoud door vormgevingsvermogen van auteur • Timmermans, Felix • titel » titels [van boek» tekst» tijdschrift» (–en); OOK: functie va • van beschrijving naar betekeniscomplexen • verhaal » novelle(n) » vertelling(en) » short story » verhalenbundel » • vertaling uit het Frans • Vestdijk, Simon • Vlaamse letterkunde» literatuur • Walschap, Gerard • wat waren de keuze–criteria? » hoe kwam keuze tot stand? » willekeurige keuze? • Woestijne, Karel van de • Zoetmulder, Jurriaan | |
| Besproken publikaties | |