1995-08-18 Met En Zonder Het Geluk Van De Blinde Vlek
Volkskrant (vanaf 31 augustus 1968) 1995-08-18 Poëzie essay vrijdag (plm. 1200 woorden)
opmerking
*[2685]*
[Reflectie van Fens op zijn wijze van kijken naar beeldende kunst: (te?) snel interpreterend» betekenisgevend» in veralgemenende context situerend, dus eigenlijk zoals hij literaire teksten leest: daarbij alles meelezend wat hij gelezen heeft, "althans dat 'alles' dat die tekst tot zich trekt".
Deze vorm van 'herkennend' lezen geeft het unieke, het nieuwe, wellicht te weinig kans: dat wordt pas (h)erkend als het "de continuïteit (is) binnengelezen", en dus niet meer nieuw is; oorspronkelijkheid is alleen waar te nemen met een "blinde vlek".
Voor Fens is de kunstbeleving, voor hem de eerste ervaring met kunst, veralgemenend, want aansluiting vindend bij gelijke belevingen en een verdere (normatieve) context scheppend. Náást al dit geplatoniseer zou, om de eigenheid van de dingen afzonderlijk daaruit te redden, een Aristoteles het ideaal zijn.
N.B.: Het lijkt niet onaannemelijk dat dit stuk geschreven is terwijl Fens bezig was aan "34 Plein Jours en la compagnie de Lucebert. Promptuaire à travers 220 dessins", samengesteld door Richard Meier; over dat boek gaat nl. het enkele dagen later verschenen maandagartikel "34 Dagen uit de hand van Lucebert" in de Volkskrant van 21.8.95. RM]
Termen
algemeen / uniek (conventioneel / uniek) Appel, Karel Aristoteles beeldende kunst en literatuur (: beeldende kunst ivm. c.q. versus literatuur) beeldende kunst in verband met literatuur beleving van kunstwerk » kunstbeleving » beleving van kunst beoordeling beeldende kunst (, normen bij – ) betekenisgeving » zingeving» (zingevende) verbanden leggen» (door) verbeelding betekenisgeving is veralgemening betekenisgeving vergt (ook historische) context » waarderen vergt context blinde vlek (: kan het eigene»unieke»bijzondere v.h. gedicht an sich ontdekt?) conditionering van lezer» toeschouwer» luisteraar» kunstaanschouwing conformisme / ontregeling (: traditioneel / ontregeld) Fens: persoonlijke (privé–) mening» gevoelens» voorkeur» ervaring&raq Fens: persoonlijke ervaring» herinnering [ OOK: jeugdherinnering Fens ] Fens: reflectie op (de overeenkomst tussen) zijn wijzen van kijken en lezen goed kijken » goed lezen (manier van kijken » manier van lezen) herinnering aan eerdere ervaring » vorige emotie » aan eerdere beleving herkenning » beleving door herkenning interpretatie en waardering » interpretatiemogelijkheden en waardetoekenning interpreteren: voorlopig sluitende context geven kerk » kathedraal (–alen) » domkerk(en) » kapel » basiliek » ker kijken naar schilderij» tekening» mozaïek; OOK: kijken naar... kijken versus schrijven en lezen kunst krijgt betekenis als kunst door context kunsthistorische discipline: onbevooroordeeld» contextloos» precies kijken leesmotivatie » leeshouding » –instelling » leesmotief letterlijk lezen » letterlijke interpretatie » onbevooroordeeld lezen lezen » literair lezen » literatuur lezen lezen van gedicht – kijken naar schilderij [NB.: ZOWEL –/– als –\&ndas lezer » kijker : vult aan met zijn verbeelding lezer: zijn referentiekader bepaalt zijn mogelijkheden tot betekenisgeving literaire traditie – continuïteit – context – herkenning – situering museum van de verbeelding » imaginair museum » SOMS: museum van het geheugen norm –en (OOK: poëticale)\ criteria (OOK: van criticus» recensent) » normatie normen » oordelen » vooroordelen : bij erkenning "dit is poëzie" onderzoeken – duiden – veralgemenen ontregeld waarnemen laat het oorspronkelijke» unieke» bijzondere ontdekken oorspronkelijkheid: bijna–uitzondering op de grote regel ordenende verbeelding (van kijker» lezer) originaliteit » oorspronkelijkheid » eigenheid » persoonlijkheid » herkenbaa Plato » platonisme » platonisch referentiekader [NB.: ZIE OOK: referentiekader » voorkennis» ervaring (...)!] referentiekader » voorkennis» ervaring : bij lezer»kijker [cf referentiekader] schilderij duiden cq. interpreteren » interpretatie van schilderij of tekening Stedelijk Museum Amsterdam » (SOMS:) de Nieuwe Vleugel (1954–2006) v.h. museum verband tussen toedichten – in context plaatsen – waarderen» beoordelen verwondering » mogelijkheid tot verwondering » vermogen tot verwondering waardeoordeel geconditioneerd door context» situering (OOK: lit. betekenis...) waarderen berust op herkennen » (h)erkenning en waardering » herkenbaarheid waarderen: situeren in al betekenisdragende context waardering [n.b.: ZIE OOK: waardeoordeel \... ! EN: waardering... !] waardetoekenning » oordeel (–svorming) » beoordelings– & waarderingsproc

Open originelen in nieuw venster: Deel